walon

Èn årtike di Wiccionaire.
Aller à la navigation Aller à la recherche
Loukîz eto : Walon.

Flag of Wallonia.svg Walon (Rifondou)[candjî]

Etimolodjeye[candjî]

Miniauge.gifLoukîz a : « Walon ».

Prononçaedje[candjî]

Sustantif[candjî]

singulî pluriyal
walon walons

walon omrin (cåzu todi singulî)

  1. (lingaedje) mancî lingaedje roman cåzé, divinltins, so on grand boket del Walonreye, eyet co scrît beazebén å djoû d’ ouy pa les waloneus.
    • Efants d' Måmdiy, mintnans bén nosse linguaedje
      Come nos vîs peres, djåzans todi walon — GBod (fråze rifondowe). (Guillaume Bodet)
    • Li walon, c’ est l’ lingaedje do cour.
    • Cok sins l’ walon, cok sins sporons.
    • Li walon, c' est ene langue come li francès; i n a cwate diyalekes — li lidjwès, li namurwès, li et carolo et li lussimbordjwès (Basse Årdene) — ki s' ravizèt come fré et sour — Jean-Claude Somja (fråze rifondowe et rarindjeye). (Jean-Claude Somja)
  2. accint d’ ene coine del Walonreye, k’ on î djåze on roman lingaedje (ossu bén l’ vraiy walon ki l’ picård).
    • Dji comprind tos les walons.
    • On djheut adon : « motî walon d’ Mont ».

  • Banire « djåzans walon ».

  • Etikete dås Relîs Namurwès.

  • live sol walon avou on tite e walon

  • Cok walon avou letraedje.jpg

Parintaedje[candjî]

(minme sourdant etimolodjike)

Mots d’ aplacaedje[candjî]

Rilomêye do mot[candjî]

Li mot dins on tite di live, di gazete, di soce

Ortografeyes[candjî]

Divant 1900 :
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Li mot n’ est nén dins : O0, O3, O4, O101, S33

Ratournaedjes[candjî]

lingaedje cåzé toplin, davance, el Walonreye

Addjectif[candjî]

singulî pluriyal
omrin walon walons
femrin padrî walone walones
femrin padvant walone walonès

walon omrin (come addjectif djondrece, metou padvant u padrî l’ no) (mins cåzu todi padrî)

  1. a vey avou l’ lingaedje del Walonreye.
    • I nos fåt disfinde nosse bea lingaedje walon — Motî d’ Cînè (fråze rifondowe).
    • Li soce si loméve « les walons scrijheus d’ après l’ Ban-bwès ».
    • C' est des scolaedjes sol croejhete walone.
  2. a vey avou les Walons u avou l’ Walonreye.
    • Li tuzance walone.
    • … å mitan d’ nosse payis walon, so Sambe.
    • Enute, on n’ cåze pus voltî del Redjon walone.

Notule d’ uzaedje[candjî]

Li plaece normåle di l' addjectif, come tos les ôtes addjectifs di nåcionålité, c' est padrî l' sustantif. Mins gn a yeu ene uzance ki s' a fwait dins les anêyes 1980 d' el mete padvant dins des motires (soce des «Walons Scrijheus d' après l' Banbwès»=, come dins l' vî tins, avou l' addjectif «roman» (Roman Payis).

Mots d’ aplacaedje[candjî]

Rilomêye do mot[candjî]

Li mot dins on tite di live, di gazete, di soce

Ratournaedjes[candjî]

a vey avou l’ lingaedje walon, u les djins u l’ payis

Waitîz eto[candjî]

Prin del pådje «https://wa.wiktionary.org/w/index.php?title=walon&oldid=364810»