Aller au contenu

djalot

Èn årtike di Wiccionaire.

Etimolodjeye

[candjî]

Bodje vî grek « ζῆλος » (zêlos) (hausse di bén fé l' ovraedje, racuzinåve avou l' francès « zêle »), pal voye do tayon-bodje patwès latén « zelosus », et do vî occitan « gilos », avou l’ cawete « -ot »; mot rfondou so les cognes walones k' avént rcomprins l' cawete come « -ot », avou on femrin « -ote »; li parintaedje wåde li mwaisse bodje avou on coron « -s » (djalozer).

Addjectif

[candjî]
singulî pluriyal
omrin djalot djalots
femrin padrî djalote djalotes
femrin padvant djalote djalotès

djalot omrin (come addjectif djondrece, metou padvant u padrî l’ no)

  1. (avou l' divancete «so») ki voet evi èn ôte k' a ene sacwè k' i n' a nén, et djéryî après.
    • Il est djalot sor mi, paski dj' a bén reyussi.
    • Et s’ vwès djustumint repetéve,
      Ene tchanson d’ amour ki xhiltéve,
      A rinde on råskignou djalot Martin Lejeune, "L’amour vint dè passer", dins « L’année des poètes » (1892), p. 230 (fråze rifondowe).
    • L’ aweure des ôtes les rind djalots. Jules Claskin, « Airs di flûte et autres poèmes wallons », édition critique de Maurice Piron, 1956, « Come mi, come vos», p.131 (fråze rifondowe).
  2. (avou l' divancete «di») po èn ome, ki vout nén ki si cpagneye soeye avou des ôtes omes, u årvierdimint.
    • Elle est djalote di si ome.
    • On n' est djalot ki d' çou k' on-z inme.
  3. (imådjreçmint)ki fwait fé parey.
    gn a rén d' pus (ou d' si) djalot k' ene båye : cwand onk båye, les ôtes båynut avou lu. Franwal: ahåyant po: "le bâillement est contagieux".

Ratourneures

[candjî]
  1. djalot come on coucou
  2. co pus djalots k' deus coks
    djalot(e) come on coucou, come ene cwaye, come on percot, come ene pouce, come on tigue u : co pus djalote k' ene frumele di séndje : foirt djalot(e).
    li tchén ki n' est nén djalot di si oxhea, ç' n' est k' ene rosse : cwand on voet voltî, i fåt esse djalot(e).

Parintaedje

[candjî]

Sinonimeye

[candjî]
ki voet evi ene sakî ki reyussixh mî

Ortografeyes

[candjî]
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

Ratournaedjes

[candjî]
djalot

Sustantif

[candjî]
singulî pluriyal
omrin djalot djalots
femrin djalote djalotes
  1. onk k' est djalot.
    • Et l' blanke naeçale ki passe cwand l' vesprêye nos rafûle,
      Moenne les hanteus lon des djalots. — , Fètch’reûs, (1947), p. 160 (fråze rifondowe).

Ratournaedjes

[candjî]
djalot