emonter
Apparence
Etimolodjeye
[candjî]Do viebe « monter » avou l’ betchete « e- » des viebes ey avou l’ cawete di codjowaedje « -er » des viebes.
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /ɛ.mɔ̃ː.te/ (minme prononçaedje cåzu pattavå)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /ɛ.·mɔ̃ː.te/
- Ricepeures : e·mon·ter
Viebe
[candjî]emonter
- (viebe å coplemint) evoyî dins les airs
- Emonter èn airçon
- (viebe å coplemint) (mot d’ houyeu) xhorer on pousse eviè l' hôt
- (v. sins coplemint) (mot d’ houyeu) fé èn emontmint
- (v. sins coplemint) monter tot djåzant d' on vint
- Et s’ i lyi prind d’ groûler télfeye Et d’ emonter avou l’ måle bijhe K’ ashofele do waeraxhe payis, I n’ lyi deure ki l’ valeur d’ ene brijhe — Henri Bragard (fråze rifondowe).
- (å prono : s' emonter) si måvler
- (å prono : s' emonter) monter eviè l' copete, dins les airs.
- E timprou cir ås emonter, dj' a veyou l' solo s' emonter (Léon Dighaye).
- Li tére candje di coleûr ; lès djètons s’ dirôlèt,
s’acouv’tèt, s’aboh’nèt, s’èmontèt, vèrdihèt,
d’on bê vért qui r’glatih plin d’ameûr èt d’ djonnèsse
— Henri Simon, Li pan dè Bon Diu, Li sûrdèdje. - I n' s' emonte nén disk' ås nûlêyes,
Nosse bea cariyon d' Sint Bietmé
Ås eures, cwand i prind si enondêye,
On s' arestêye waire pol schoûter— Joseph Mignolet, "Fleûrs d’osté" (1931), "Li cariyon d'Saint-Biètmé" (fråze rifondowe).
- (å prono : s' emonter) s' evoler tot djåzant d' èn oujhea
- Tot près d' zèls, ine alôye tchirip'tant s'èmonta djoyeûs'mint — Jean-François Renkin, dins Li vîye bûse.
Mots d’ aplacaedje
[candjî]Sinonimeye
[candjî]- (evoyî dins l'air) : evoler, enairer, enûler
- (si måvler) : si mwaijhi, si froyî, s' enonder, s' epoirter
Ortografeyes
[candjî]Ratournaedjes
[candjî]evoyî dins les airs
- Francès : faire monter
s' evoler
- Francès : s' envoler (fr)