Aller au contenu

essegne

Èn årtike di Wiccionaire.

Etimolodjeye

[candjî]

Tayon-bodje latén « signum » (sene) avou l’ betchete « e- » d’ ecloyaedje (avou les rîles di scrijhaedje do son S).

Prononçaedje

[candjî]

Sustantif

[candjî]
singulî pluriyal
essegne essegnes

essegne femrin

  1. plake metowe so li dvanteure d' ene måjhon d' comiece (otel, cåbaret, botike) avou l' no et sovint on dessén dsu.
    • Savoz vs bén cwè, Tonton, alez s' ripinde l' essegne — Édouard Remouchamps (fråze rifondowe).
  2. dessén ki rprezinte on mestî, ene societé, evnd.
    • El bote, c' est l' essegne des coibjhîs Motî del Lovire (fråze rifondowe).
  3. marke po ricnoxhe ene sacwè.
    • I fåt fé ene essegne so vos bwès.
  4. fôme po fé de lives di boure, avou on dessén dins l' fond.
  5. sacwè d' veyåve ki sieve d' imådje a ene sacwè d' nén veyåve (sintimint, atuze, foû ptite sacwè).
    • Avou l' idêye d' astamper e walon ene essegne d' emacralaedje, on-z a ramexhné troes paroles k' avént l' cogne et l' oumeur k' i faleut: harlake, marlou eyet macrale, po fé "harloucrale" Albert Maquet (fråze rifondowe).

Ratourneures

[candjî]
  1. plake d' on comiece
    1. esse lodjî al minme essegne : pårtaedjî les minmès rascråwes.
      • Mins rovyîz vs ki vs estîz, cwand vos vs avez maryî Lodjî al minme essegne ? Portant vs avoz viké — Édouard Remouchamps (fråze rifondowe).
    2. esse lodjî a ene boune, ene laide essegne : esse bén, må lodjî.
      • Dji voe bén ki ns estans lodjîs a ene bele essegne, cial Dieudonné Salme (fråze rifondowe).
      • Dj' estans vormint lodjîs al pire des essegnes Les cinas sont sins four n' a pus rén dvins les gregnes Modele:AJA (A.J. Alexandre).
  2. des orayes come des essegnes di bårbî : des grandès orayes.
  3. si mari d' essegne :
    1. si tromper d' ouxh
    2. prinde ene sakî po çou k' i n' est nén.
      • Vos vs marixhoz d' essegne, dji n' divén nén co sote — Édouard Remouchamps (fråze rifondowe).
  4. dessén ki rprezinte ene soce, ene societé d' comiece.
  5. papî a essegne : papî avou l' essegne et l' adresse del djin u del soce dissu.

Parintaedje

[candjî]

Mots vijhéns

[candjî]

Ortografeyes

[candjî]
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

Ratournaedjes

[candjî]
plake metowe so li dvanteure d' ene måjhon d' comiece
dessén ki rprezinte on mestî, ene societé
veyåve sacwè, imådje d' ene sacwè nén veyåve