haminte
Apparence
Etimolodjeye 1
[candjî]Di l' ancyin francès «hamede», prindou di l' ancyin flamind «hameyde», rataetchî a l' almand «hemmen».
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /ha.ˈmɛ̃t/ /a.ˈmɛ̃t/ /ha.ˈmɛːt/ /ˈha.mɛːt/ aschoûtez lu (H prumrece)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /ha.ˈmɛ̃t/ aschoûtez lu
- Ricepeures : ha·minte
Sustantif
[candjî]singulî | pluriyal |
---|---|
haminte | hamintes |
haminte femrin
- båre di fier, pondante d' on costé (pike, betch), asplateye di l' ôte (talon), ki sieve po fé l' trô po planter ås pikets; po fé djîsse po dispaver, sorlever des pires, des grossès pîces di fier, evnd.
- Il ont prins l' haminte po sorlever l' grosse pire di taeye — Motî Forir (fråze rifondowe et rarindjeye).
- O ! Bleu soû d' pire tot a groubiotes,
Cwants côps d' talons n' avoz vs nén rçû?
Kibin d' feyes a-dj' uzé mes cotes
Sor vos, ki l' haminte a distrût!— Louis Lagauche, "Les belès-eures" (1928), p. 55 (fråze rifondowe).
- grosse båre di fier, po tolminme kén uzaedje.
- Pol ceclaedje des rowes di bwès, li moyoû esteut so ene pire, et, po l' fé tourner, on-z av' efoncé ene grosse haminte å mitan (R. Dedoyard)
- båre do vierna des bateas.
- (mot d’ militaire) (Istwere) grosse djantiye po fé bodjî les pîces d' on canon.
- båre di bwès ki rtoume en on fera, po serer comifåt èn ouxh.
- hårkea (po poirter les saeyeas).
Ratourneures
[candjî]- abetchî l' haminte : li fé prinde.
Sinonimeye
[candjî]Mots vijhéns
[candjî]- (båre do vierna des bateas) : halmustok
Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Ratournaedjes
[candjî]båre di fier
- Inglès : digging bar (en)
- Francès : pince (fr), levier (fr) (en fer), barre à mine (fr)
Etimolodjeye 2
[candjî]Vî lussimbordjwès «haimithi» (hamtea, viyaedje reclô avou des plantches).
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : Prononçaedje a radjouter
- prononçaedje zero-cnoxheu : Prononçaedje a radjouter
- Ricepeures : ha·minte
Sustantif
[candjî]singulî | pluriyal |
---|---|
haminte | hamintes |
haminte femrin
- plantche astampêye dins ene rivire po distourner l' aiwe.
- Li mônî aveut metou des hamintes al tiesse del vene, po-z awè dipus d' aiwe dins l' bî do molén.
- plantche astampêye po reclôre on viyaedje.
- båkea (triyingue di bwès å cô des biesses e waide).
Mots vijhéns
[candjî]Ortografeyes
[candjî]I gn a cåzu rén dins ci hagnon ci, mins si vos irîz rnaxhî dins des ôtes motîs, et trover l’ mot « haminte », riherez ciddé li scrijha do mot ki vos î avoz trové, et l’ rahouca do motî el Djivêye des motîs do walon.