ônea

Walon (Rifondou)[candjî]

Cisse pådje ci do Wiccionaire n’ est co k’ ene esbåtche.
Si vos avoz des cnoxhances sol sudjet, vos nos ploz aidî tot rtchôcant des dnêyes so l’ årtike : clitchîz sol boton « candjî » po radjouter des infôrmåcions.

Etimolodjeye[candjî]

Tayon-bodje latén « alnus » (ône, ônea) avou l’ cawete « -ea ».

Prononçaedje[candjî]

Disfondowes: ônê, ôⁿnê, on.nê, ônia, ounia, ôlnia, ôrnia, ôrgna. ôⁿnia.

Sustantif[candjî]

singulî	pluriyal
ônea	ôneas

ônea o.

(åbe) åbe del famile des beyôles, ki crexhe sol boird des aiwes, e sincieus latén : Alnus spp.
- On côpe les ôneas po fé des bwès d' fosse.
- Avou do bwès d' ônea, on fwait des shabots.
- I vikéve avou s' sour, e li ptite cinse k' est acwateye å boird del Yene, padrî troes vîs ôneas tot tchabotés — M. Hicter (fråze rifondowe).
- Gn a deus agaesses ki djouwèt al copete des ôneas — S. Fontaine (fråze rifondowe).
- On plantéve des ôneas sol boird des sapinires, po les waeranti do froed Modele:S-rif
- L' aiwe coreut so les doyes des ---s et rdjibler so les pires — L. Mahin, dins l' novele «c' est todi l' aiwe ki doime ki neye» (fråze rifondowe).
bwès di ci åbe la.

Ratourneures[candjî]

>> carote d' ônea: pårteye di l' ônea ki poite ses sminces. F. cône de l'aulne.
>> may d' ônea, dji t ' dilai (may d' ônê, dji t' dilê): uzance di planter, e moes d' may des ptits åbes (lomés des may) divant l' ouxh des cmeres, et k' tchaeke sôre d' åbe a ene sinifiance, vochal: on n' vout pus rwaitî ci crapåde la.
>> L' ônea erprotche å frinne d' awè vindou si åme å diåle por lu polou broûler vete: paski li frinne broûle åjheymint, minme plin d' seuve, dabôrd ki l' ônea prin målåjheymint, cabén estant tot setch (J. Coppens).

Parintaedje[candjî]

Mots d’ aplacaedje[candjî]

Ortografeyes[candjî]

ônê [E1,E34,S0,S117]; aunê [S36]; on.nê [S109]; aunia [O3,O4]; ônea [R13]; aulnia [C9,C13,O0]; aurnia [C1]; aurgna [C8]; ôrgna [C8]

Ratournaedjes[candjî]

fr= aulne

Waitîz eto[candjî]

Lijhoz l’ årtike ônea so Wikipedia
Lijhoz l’ årtike noer ônea so Wikipedia