ban

Walon (Rifondou)

Etimolodjeye 1

Tayon-bodje vî francike * « ban » (lwè ki cdût a l’ moirt si on nel respectêye nén); racuzinåve avou l' vî hôt almand « ban » la ki l' sinse s’ aveut stindou a totes les lwès d’ ene metowe plaece, d’ ene sitindêye administrative, d’ on viyaedje, çou k’ on lomreut ouy ene comene.

Prononçaedje

• AFE :
  • prononçaedje zero-cnoxheu : /bã/ (minme prononçaedje pattavå)
• Ricepeures : nén rcepåve

Sustantif

singulî	pluriyal
ban	bans

ban omrin

1. (mot d’ l’ administråcion) (Istwere) sitindêye di kékes viyaedjes, goviernés på minme mwaisse.
   • Li ban d’ Heve.
   • C' est on papî so l' ancyin ban d' Tchivgnî, ki respond a pô près al comene di Libråmint.

Parintaedje

• banåve
• banon
• bani
• disbaner
• ebaner
• ebané
• rebaner
• rebanaedje

Mots d’ aplacaedje

erî-ban

Mots vijhéns

• comene

Ortografeyes

Divant 1900 :

• ban : E203 ^(lére), E212 ^(lére)

Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

• ban : E1, E21, E34, E200

E rfondou walon :

• ban : R10 ^(lére)

Ratournaedjes

sitindêye di viyaedjes dizo l' minme mwaisse

• Francès : ban ^(fr), canton ^(fr), banlieue ^(fr), territoire communal ^(fr)

Etimolodjeye 2

Sustantif

singulî	pluriyal
ban	bans

ban omrin todi pluriyal

1. Loukîz a : « bans » (mot d’ l’ administråcion) anonce d' on mariaedje al comene, k' esteut afitchî cwénze djoûs divant.
   • Est çk' on afitche co les bans, asteure ?

Parintaedje

• abaner
• abanaedje

E cisse pådje ci, n’ a pont d’ ratournaedje pol mot. El pôrîz radjouter, s’ i vs plait ? Come çoula, l’ årtike rissereut d’ adrame.

Etimolodjeye 3

Sustantif

singulî	pluriyal
ban	bans

ban omrin

1. (foclore) criyaedje di djoye po ene djin k' a wangnî dins on djeu, ou k' on fiestixh.
   • C' est Noyé k' a yeu l' féve (å djoû des Rwès); on ban por lu !

E cisse pådje ci, n’ a pont d’ ratournaedje pol mot. El pôrîz radjouter, s’ i vs plait ? Come çoula, l’ årtike rissereut d’ adrame.

Omofoneye

• banc