cwårs
Apparence
Etimolodjeye
[candjî]S’ i gn åreut ene sakî ki sepreut cwè åd fwait di l’ etimolodjeye di « cwårs », el pout stitchî vaici. (sorwalonde avou CW- Lidjwès)
Sustantif
[candjî]cwårs femrin
- pluriyal di : «cwår» (ancyinne manoye)
- Cisse-lale, ele våt dipus d' cwårs ki d' patårs.
- årdjint, ritchesse.
- I djowe po des cwårs.
- Il a leyî bråmint des cwårs dins ciste emantcheure la.
- Cwand t' as des cwårs, c' est po fé do bouneur, nén po rfé des cwårs.
- Les contribucions, c' est des cwårs k' on dene evi — Chantal Denis, Lucien Somme, Dictionnaire wallon-français « d’après Nameur èt avaur-là » (fråze rifondowe).
Ratourneures
[candjî]- esse tcherdjî d' cwårs come on crapåd d' plomes
- pot d' cwårs : spågne-måle.
- aveur des cwårs plin les potches : esse ritche.
- aveur des cwårs e ridant : awè des sôs d' costé. On dit eto : des aidants so cresse.
- fé voler u : fé danser u : fé valser les cwårs : furler ses ritchesses.
- aråvler les cwårs :
- ramasser beacôp des liårds et ndè waire dispinser.
- Ci n' est nén todi l' ci k' aråvele les cwårs k' est l' pus awureus.
- wangnî des liårds d' ene façon nén trop catolike.
- Ci n' est nén wangnî des cwårs k' i fwait, c' est ls aråvler.
- ramasser beacôp des liårds et ndè waire dispinser.
- aveur må ses cwårs u: si fé må d' ses cwårs : les dner målåjheymint, minme po payî.
- il est tchén d' ses cwårs u: on n' voet nén sovint l' coleur di ses cwårs : il est pice-crosse.
- èn viker k' po les cwårs : tot fé po-z aveur bråmint des sôs.
- Cwand on va å martchî trop tård, on n' a pus rén po ses cwårs : dijhêye po les cis k' arivèt trop tård ene sadju. On dit eto : ariver cwand les violoneus roistèt les vierletes.
- Dire k' i n' a k' a moyî s' doet po-z aveur ene feme di cwårs : i pout maryî ene ritche kimere, mins i n' vout nén (pask' elle est laide, u haeyåve).
- schôpe do cou, sene di cwårs : dijhêye a ene sakî k' a schôpe a s' dirî, u response d' onk (ene) k' s' schôpeye si drî å ci (al cene) ki lyi rprotche.
- conte tes cwårs, après t' contrès tes råjhons : dijhêye a ene sakî ki vout aler e tribunå: minme s' il a des bounès råjhons, i doet saveur ki ça lyi costeyrè tchir.
- Gn a nén on tchén ki tcheye ses cwårs : l' årdjint n' vént nén tot seu, i fåt bouter po l' wangnî.
- pont d' cwårs, pont d' Swisse : dijhêye do tins ki les Swisses si louwént come sôdårds. On dit eto : pont d' sôs, pont d' bok.
- Li Bon Diu ni paye nén ses djins avou des cwårs u: Li Bon Diu n' a djamåy yeu des cwårs : i n' fåt nén ratinde d' esse payî sol tere cwand on fwait do bén a on soçon.
- Les cwårs fwaiynut les djins : on préjhe les djins d' après leu ritchesse.
- Li ci k' a bråmint des cwårs a todi bråmint des parints : ... ki vlèt profiter d' lu.
- Payî avou des cwårs di schaye : ... avou del manoye ki n' våt rén.
Sinonimeye
[candjî](årdjint, ritchesse) liårds, sôs, çanses, brokes, skelins, picayons, petsales, patacons, aidants, patårs, florins, francs, årdjint, broûlés.
Sipårdaedje do mot
[candjî](årdjint, ritchesse) w. do Mitan, w. do Levant
Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Ôtès ortografeyes (avou des sourdants nén rkinoxhous) :
- kôrs : sicrijhaedje espontané
Li mot n’ est nén dins : E167
Ratournaedjes
[candjî](årdjint, ritchesse)
cwårs
Waitîz eto
[candjî]Lijhoz l’ årtike cwårs so Wikipedia