furler

Walon (Rifondou)

Etimolodjeye

Gn a do tchictaedje inte:

Tayon-bodje gayel * « foran », come li burton « foraniñ » ou foranañ (minme sinse), avou on ridaedje N/L

eyet :

Bodje « furl- » ‎(« frûle ») (lu-minme do tayon-bodje latén « fragilis »), avou rbetchfessaedje do R, avou l’ cawete di codjowaedje « -er » des viebes; mot cité dins l’ FEW 3 745a (lére).

Prononçaedje

AFE :
- diferins prononçaedjes : /fyːʀ.ˈle/ /fyːʀ.ˈlɛ/ /fʀyː.ˈle/ /fʀyːʀ.ˈle/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /fyːʀ.ˈle/
Ricepeures : fur·ler

Viebe

Djin et tins	Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’)	furlêye
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs)	furlez
Cåzants Ind. pr. (nos, ns)	furlans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle)	furlêynut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’)	furlêyrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’)	furléve
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’)	furlêye
pårt. erirece (dj’ a, vos av)	furlé
Ôtes codjowaedjes	sipepieus tåvlea

furler

(viebe å coplemint) alouwer bråmint (des cwårs), dipus k’ i n’ fåreut, todi.
- Il esteut tins d’ waitî a çou k’ on fjheut ; tel sais bén : on n’ aveut nén a furler. — Roger Prigneaux (fråze rifondowe).
- Furler et taper ses cwårs evoye, dabôrd k’ i lzî faleut ddja bén totes leus plomes po voler ! — Guy Brener (fråze rifondowe).
- I codnut les ptits plaijhis ki s' prezintnut, mins sins furler — Henry Matterne, dins Zande et Twenete (fråze rifondowe).
(viebe å coplemint) alouwer a målvåt (ene sacwè d’ råle).
- Li boure, on nel furlêye nén come ça et l' mindjî a cawêyes — Motî Gilliard (fråze rifondowe).
- Coschirer s’ tins a dmostrer ki l’ francès est on biesse lingaedje, c’ est furler li pont d’ foice ki ns avans co — Lorint Hendschel.
- Mins si c’ est po rmete ciste aiwe la dins des mitan stopêyès buzes, et ki pixhèt a tos les metes, c’ est furler et coschirer l’ aiwe — Lucyin Mahin.
(viebe å coplemint) (pa stindaedje do sinse) mete, poirter todi l’ minme mousseure, sins nole sogne, disk’ a l’ uzer.
- Il a co furlé s’ novea costume — Motî d’ Cînè (fråze rifondowe).
èn nén bén passer (ene termene di s’ veye).
- Drole di batea sins nole finiesse,
  Sins bankea et sins capestran,
  Ki nozôtes, e nosse peure djonnesse,
  Nos î furlans l’ pus bea d’ nos ans — Lucyin Mahin, ratournant François Bovesse.
- Tuze a t’ veye, ki t’ furlêyes a målvåt — Lucyin Mahin.
(v. å nén dit coplemint) alouwer des çanses a målvåt.
- Pôreut vali k’ on s’ pôreut, sins furler, leyî viker — Roger Viroux.

Parintaedje

Sinonimeye

Loukîz l’ motyince : furler (les cwårs)

Mots vijhéns

Ortografeyes

Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

E rfondou walon :

furler : R10 ^(lére), R13

Ratournaedjes

alouwer dipus k’ i n’ fåreut

Loukîz l’ motyince : furler (les cwårs)

Francès : gaspiller ^(fr)

Sourdants

Etimolodjeye: Esplicant motî burton (foranerez, prodigalité). Bråmint pus près do sinse walon, et del tcherpinte, ki l' latén « fragilis ».