niyêye

Walon (Rifondou)

Dobès rfondowes

niyêye

nitêye

Etimolodjeye

Bodje « ni », avou l’ cawete « -êye », (avou on ristitchî Y po stoper l’ ahiket).

Prononçaedje

• AFE :
  • diferins prononçaedjes : /nɪ.jɛːj/
  • prononçaedje zero-cnoxheu : /ni.jɛːj/
• Ricepeures : ni·yêye

Sustantif

singulî	pluriyal
niyêye	niyêyes

niyêye femrin

1. (no d’ contnou) çou k' gn a dvins on ni come oûs a cover ou come pitits oujheas.
   • Lès-oûhês l’ riqwèrèt, li monså faît s’ niyêye
     divins ’ne fotche conte si bôr èt, qwand l’ Bêté tchèrèye
     påhûl’mint d’vins les steûles èl doûce tièneûr dèl nut′,
     c’est sor lu qu’ po tchanter l’ råskignoû s’apîcetêye.
     — Henri Simon.
   • Cwand on s’ pormoenne avå trixhes et bwès, il atome k’ on voeye, so èn åbe, ene niyêye di fenaesses ou d’ mosseas — Joseph Minet, "Les oujheas di nosse payis", p. 19.
   • Pocwè kel gorea-moxhon, evoye al revolete, åreut i rovyî l' tcholeur del niyêye ? — Jean-Denys Boussart (fråze rifondowe).
2. (imådjreçmint) binde d' efants, di djins.
   • Kimint, sins leye, aclevreut on l' niyêye?— Martin Lejeune, "Œuvres lyriques du poète Martin Lejeune" p. 110, "Ås vîs djônês" (fråze rifondowe).
   • Po toplin des ôtes, awè dai,
     Ene téle niyêye sereut-st ene tchedje;
     Nos cmeres, asteure, n' ont pus l' coraedje
     Di s' ehaler d' on té fårdea— Joseph Vrindts, "Racontules et råtchåds" (1920), p.148; "Madame groubiote" (fråze rifondowe).
3. (imådjreçmint) (belès-letes) plaece k' on-z î e-st aclevé, k' on s' î sint come e s' måjhone.
   • Si foidje ! Niyêye des vîs cpagnons,
     Di s' pere et motoit d' ses tayons,
     La ki guerive des eures etires,
     Todi parey avou l' sorire
     — Louis Lagauche, "L' inmant" (1947), p. 13 (fråze rifondowe).

Sinonimeye

lét d' oujheas

• nid
• nitêye
• niyå

plaece k' on-z î e-st aclevé, k' on s' î sint come e s' måjhone

• coulêye
• fouwî

Ortografeyes

Divant 1900 :

• niäie : E203 ^(lére)

Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

• niyêye : E1, E34

E rfondou walon :

• niyêye : R10 ^(lére), R13

Sipårdaedje do mot

w. do Levant

Ratournaedjes

çou k' gn a dins on ni

• Inglès : brood ^(en), nest ^(en)
• Francès : nichée ^(fr)

plaece k' on s' sint e s' måjhone

• Francès : foyer ^(fr)

efants d'ene famile

• Francès : enfants d'une famille