pike
Apparence
Sustantif
[candjî]singulî | pluriyal |
---|---|
pike | pikes |
pike femrin
- (usteye) instrumint, ahesse ki pike.
- (åre) åre did dinltins, avou on long mantche et on pondant dbout.
- Ca si trè foû près il estént
Ki zels et nos, nos ns atrapént
Nos haversaks avou nos pikes.
Mins ces Trouks et ces eritikes
Racorént a si grands tropeas
So nosse bastion do Palå
K' i nos fout bon di nos rtirer
— Paskeye sol sidje et l' dissidjmint d' Wîne(1683) (fråze rifondowe). - Si l' måleur nos mancive eco ene feye d' èn oraedje,
Les pikes di nos coperes, les hepes do Borinaedje,
Do payis d' Lidje et d' Tchålerwè,
S' elevrént dzeu nos tiesses et nos brairéns-st eshonne— Louis Lagauche, "L' inmant", Ås walons, (1947), p. 121 (fråze rifondowe).
- Ca si trè foû près il estént
- hagnûle parole.
- Lancî des pikes.
- Rishure des pikes.
- sovnance ou sofrance k' on wåde d' ene laide keure k' on v's a fwait, et ki fwait k' vos estoz mwais.
- Il a ene pike conte mi dispoy lontins.
- Wårder ene pike conte ene sakî.
- Djans, ni fjhoz nén Djîle l’ ewaeré ! Vos aloz comprinde et vos n' årez pus nole pike conte mi ! — Paul-Henri Thomsin, ratournant Maigret èt l’danseûse d’å Gai-Moulin, 1994, p. 34 (fråze rifondowe).
- (mot d’ cwårdjeu) påle (coleur avou ene pondante åre dissu).
- I va rintrer do pike. (= gn a do pike ki va sôrti)
- Il ont djowé å valet d' pike.
- I va co rtourner do pike. (= pike va esse l' atote; ou i va gn awè ene dispute)
- Ridjowe des pikes.
Ratourneures
[candjî]Parintaedje
[candjî]Sinonimeye
[candjî]- (ås cwårdjeu): påle
- (hagnûle parole) : stitche, lawe
- (sovnance ki v' rind mwais conte ene sakî): rissintimint, råcune
Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Ratournaedjes
[candjî]såce ki pike li linwe
- Francès : sauce piquante (fr) (nén ratournåve direk e francès)
sovnance ki v' rind mwais conte ene sakî
- Francès : ressentiment (fr)
Codjowas
[candjî]pike
- indicatif prezintrece, prumire et troejhinme djins do singulî, do viebe « piker ».
- suddjonctif prezintrece, prumire et troejhinme djins do singulî, do viebe « piker ».
- kimandeu prezintrece, deujhinme djin do singulî, fôme camaerådrece, do viebe « piker ».
- Si ti m' pikes, dji t' pike.
Categoreyes :
- Mots do walon
- Walon
- Sustantifs
- Motlî do walon po les nos d' usteye
- Motlî do walon po les åres
- Motlî do walon po les cwårdjeus
- Mots do walon nén ratournåves mot po mot e francès
- Codjowas do walon
- Codjowas do cåzant d' l' Indicatif Prezintrece do walon
- Codjowas do rwaitant d' l' Indicatif Prezintrece do walon
- Codjowas do cåzant do Suddjonctif Prezintrece do walon
- Codjowas do rwaitant do Suddjonctif Prezintrece do walon
- Codjowas d' l' atôtchî do Cmandeu do walon