cwårdjeu

Walon (Rifondou)

Aplacaedje di : « cwåres » (cwåtes) et « djeu ».

AFE :
- diferins prononçaedjes : /kwɔːʀ.d͡ʒøː/ /kwaːʀ.ʒø/ /kwaːʀ.ʒøː/ (fok deus prononçaedjes)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /kwɔːʀ.d͡ʒø/
Ricepeures : cwår·djeu

singulî	pluriyal
cwårdjeu	cwårdjeus

cwårdjeu omrin

djeu d’ cwåtes.
- Li cwårdjeu n’ est nén complet, i manke ene cwåte.
- Dji sai k’ on-z a tertos ses gosses,
  Onk inme les coûsses, l’ ôtes les cwårdjeus ;
  Ci-la n’ tuze måy k’ a rôler s’ bosse,
  Dismetant, ci-cial si tént coe. — Louis Lagauche, « So m’ tére » (1913-1920), p.122 (fråze rifondowe).
- Les dmeys djonnes omes di måle goviene,
  Si dnént radjoû, zels, el minme coine
  Po risker leus çanses ås cwårdjeus
  Ou wadjî les tiesses ou les peyes. — Joseph Vrindts, ”Vîx Lîge” (1901), p.42, “Li Plèce Grétry” (fråze rifondowe).
cwåte do djeu d’ cwåtes.
- Fonsine ni fjheut nou mistere di çou k’ ses cwårdjeu årît anoncî: ele dijheut leye-minme k’ i n’ aveut rén d’ serieus ladvins — Paul Renson (fråze rifondowe).

djouwer cwårdjeu u djouwer å cwårdjeu : djouwer ås cwåtes.
- Monsieur Ridant, nel prindoz nén d’ måle pårt. Mins dji n’ såreu pus djouwer ås cwårdjeus ouy. — Henri Simon, « Li Neûre Poye » 1889, (eplaidaedje da Jean Haust di 1936), p.76 (fråze rifondowe).
- Il ont moussî foû po-z aler boere leu gote et djouwer cwårdjeus amon Celine ki tént cåbaret di l’ ôte do costé del plaece — Jean-Pierre Dumont (fråze rifondowe).
- Tins des shijhes d’ ivier, les omes djouwént å cwårdjeu, les femes et ls efants al kine. — Gilbert Mottard (fråze rifondowe).
les cwate coleurs do cwårdjeu : les cours (♥), les cwåreas (♦), les påles u les pikes (♠), trefes (♣) u les makes.
bate, ribate li cwårdjeu : maxhî, rimaxhî les cwåtes.
li diåle a rbatou l’ cwårdjeu : dijhêye cwand l’ vicåreye candje tot d’ on côp.
- Li diåle k’ a rbatou l’ cwårdjeu lyi va-t i dner l’ bele brûte ? todi nd est i k’ a dijh eures petant, André bouxhe a l’ poite da s’ mon-keur — Jean-Pierre Dumont (fråze rifondowe)..
tåve ås cwårdjeus
- Après cwate, cénk moes k' on cropixh
  Åtoû do stouve, la k' fwait houreus,
  On freut bén tertos des sôts d' bixhe
  Po-z abandner l' tåve ås cwårdjeus. — Jean Dessard, D'ine cohe so l'aute, 1939, p.16, Avri (1897) (fråze rifondowe).