rônou

Èn årtike di Wiccionaire.

Walon (Rifondou)[candjî]

Etimolodjeye[candjî]

Bodje « rino » (avou rbetchfessaedje do "o" et ralonguixhmint del voyale, mins gn a des disfondowes avou on court "o"), avou l' cawete "-ou"; k' a do rno, dj' ô bén : ki fwait on gros dos, a môde d' on mwinre djonne di tchet; mot cité dins l’ FEW 21 288b (mins avou ene ôte abayeye etimolodjike) (etimolodjeye nén acertinêye).

Prononçaedje[candjî]

Addjectif[candjî]

singulî pluriyal
omrin rônou rônous
femrin padrî rônowe rônowes
femrin padvant rônowe rônowès

rônou omrin (come addjectif djondrece, metou padvant u padrî l’ no)

  1. ki n' a waire di santé, k' est todi malåde.
  2. sins foice, fotou.
    • Il est rônou come on vî tchvå, d' aveur travayî — JJGbi, p. 14 (fråze rifondowe).

Sinonimeye[candjî]

  • (ki n' a waire di santé, k' est todi malåde ) : Loukîz a : « xhêpieus »

Ratournaedjes[candjî]

ki n' a waire di santé, k' est todi malåde
sins foice, fotou

Sustantif[candjî]

singulî pluriyal
omrin rônou rônous
femrin rônowe rônowes

rônou omrin

  1. onk ki n' a waire di santé, k' est todi malåde.
  2. onk ki n' våt rén.
    • Nos estans goviernés pa on moncea d' albrans, På vis chnapan d' Alosse eyet l' djandjan d' Målene, Deus fayés ipocrites k' on s' abaxhe divant zels; C' est yeusses ki sont les mwaisses; Å diåle les deus rônous ! Philippe Sclaubas (fråze rifondowe).
  3. dierin efant d' ene famile, dierin djonne d' ene nikêye, k' est pus ptit ki ls ôtes, efant, djonne di biesse ki crexhe må, pitit poyon, pitit djone di robete.
    • Ci vea la, c' est on ptit rônou — JJGbv, p. 87 (fråze rifondowe).

Sinonimeye[candjî]

  • (onk k' est malén po-z emantchî ls ôtes) : vexhåd, rinåd, Loukîz a : « emantcheu »
  • (dierin efant d' ene famile, dierin djonne d' ene nikêye) : Loukîz a : « racoulot »

Ortografeyes[candjî]

Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Li mot n’ est nén dins : R13

Sipårdaedje do mot[candjî]

w. do Coûtchant, Roman Payis

Ratournaedjes[candjî]

onk k' est todi malåde, ki crexhe må
onk ki n' våt rén Loukîz a : rinnvåt
dierin efant d' ene famile, dierin djonne d' ene nikêye Loukîz a : racoulot