Aller au contenu

tchintreye

Èn årtike di Wiccionaire.

Etimolodjeye

[candjî]

Bodje « tchint- », bodje A do viebe « tchinter » avou l’ cawete « -reye », çou ki dene on mot avou l’ dobe cawete « -treye ».

Prononçaedje

[candjî]
Asteme ! Ci mot ci a on scrijha « -in- » ki n’ si prononce nén a môde di naziåle /ẽ/ mins /in/, çou ki respond a on scrijha Feller « -in′- ».

Sustantif

[candjî]
singulî pluriyal
tchintreye tchintreyes

tchintreye femrin

  1. ratroplaedje di tchéns åtoû d' ene lexhe ki tchesse, åtoû d' ene curêye (biesse crevêye).
  2. laid sacwè, k' on voet evi, k' on trove biesse.
    • Li front rûsse; ké mizere! ké tchintreye Willy Bal (fråze rifondowe).
  3. sacwè ki n' våt rén.
    • Mi, di dju mi, dji ravale ene tchintreye come ça so rén do monde di tins.
    • La ! magnî des berbis, peure tchintreye, sotès bièsses,
      Est ç’ fé petchî ? Neni, Signeur, vos lzî fjhîz
      On grand oneur a les croxhî François Bailleux, ratournant «Les biesses acsûte del pesse» da Lafontinne (fråze rifondowe).
    • Pusk' i les rvout, madame, et bén i les rårèt
      Mins ci srèt alors mi k' lezî rpoirtrè.
      O! K' a-dju mezåjhe di vos po ene tchintreye pareye
      — Ep. Martial, Bultén del Societé d' Lidje, Bulletin de 1858, ‘’Li savtî des recoletes’’, 69-73 (fråze rifondowe).
    • Et po rinde les vijhéns djalots,
      I csemèt l’ ôr a des tchintreyes. Joseph Vrindts, ”Vîx Lîge” (1901), p.49, “Ji vous, ji n’pous” (fråze rifondowe).
    • Ci n’èst qu’on mèdalyon, ’n’tchin’trèye ;
      « Cadeau d’guerre ! », dîrît lès Français,
      Li prumîre lete di vosse nom, m’fèye,
      Avou ’ne bleûve pîre, vosse påcolèt
      — Émile Wiket, "Fruzions d' cour", p.53.
    • Les meye ptitès tchintreye
      Ki fèt l' sôrt di l' ovrî moens laidMartin Lejeune, Bultén del Societé d' Lidje, "Eco todis", tome 34, p. 131 (fråze rifondowe).
    • S' on s' kihagnive kécfeye, veyoz vs, po des tchintreyes,
      C' est k' on-z aveut l' volté do fé tcheryî l' progrèsLouis Lagauche, "L' inmant", Ås walons, (1947), p. 117 (fråze rifondowe).

Sinonimeye

[candjî]
sacwè k' on voet evi
sacwè ki n' våt rén

Ortografeyes

[candjî]
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Li mot n’ est nén dins : E170, R13

Ratournaedjes

[candjî]
rabindlaedje di tchéns
sacwè k' on voet evi
sacwè ki n' våt rén Loukîz a : tchitchêye