waerbea
Apparence
Etimolodjeye
[candjî]Tayon-bodje vî francike * « werbel » (leu d’ tere), avou l’ cawete « -ea », adon, parint etimolodjike avou l’ inglès « warble » (minme sinse) ; mot cité dins l’ FEW 17 561a.
Li cawete -ea shonne vini d’ ene cawete -el do vî lingaedje d’ oyi, ricomprinjhe do coron -el do francike. Li cawete -ea, dilé les disfondowes -ê et -ia, a dvou aveur des fômes francijheyes -ô (come chatô, batô, Åjhô) ; sol Mitan et å Coûtchant, cesses-cial sont-st omofones del cawete -åd, did la, li sinonime waerbåd, ki divreut esse pus djonne.
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /wɛʀ.ˈbɛː/ /waʀ.ˈbɛː/ /waʀ.ˈbe/ /waʀ.ˈbja/ /wa.ʀa.ˈbɛ̃/ /wa.ʀa.ˈbe/ /wa.ʀɔ.ˈbɛ̃/ /wa.ʀɔ.ˈbe/ /wa.ʀɔ.ˈbja/ /wa.ʀɔ.ˈɲa/ ; miersipepieuzmint e l’ notule ALW 8.134 ; (betchfessî ae) (betchfessî ea) (36 prononçaedjes)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /wɛʀ.ˈbja/
Sustantif
[candjî]| singulî | pluriyal |
|---|---|
| waerbea | waerbeas |
waerbea omrin
- (no d’ inseke) gros vier ki vént dizo l’ pea do dos des bovrins, et ki rexhe foû pa on ptit trô k’ i fwait lu-minme. ki l’ sincieus no, c’ est : Hypoderma spp.
- bosse fwait sol dos pa ci vier la.
- gros blanc vier, halene del baloujhe.
- (mot d’ medcén) moite tchå å mitan d’ on boigne clå.
- pitite lamproye.
- traitaedje a måssîte feme, ene laide djin.
- O l’ laid waerbea !
- Clô t’ gueuye, vî waerbea !
- (imådjreçmint) (éndjolike) sacwè ki s’ vént stitchî e voste éndjole, a pårti d’ ådfoû et ki l’ espaitche di bén aler.
-
(Sinse 1) Deus waerbeas on noer, maweur, et on pus djonne, blanc.
Ratourneures
[candjî]- tchåfer ses waerbeas å solea
- vouss fé rexhe tes waerbeas ? : dijhêye po balter ene sakî ki s’ mete å solea e bontins.
Parintaedje
[candjî]Mots d’ aplacaedje
[candjî]- moxhe ås waerbeas
- waerbea al cawe
- waerbea do crås boyea (ås tchvås)
- waerbea do do stoumak (ås tchvås)
Sinonimeye
[candjî]- (vier d’ Hypoderma spp.) : waerbåd, waerba
- (vier d’ Hypoderma spp. et d’ ôtès moxhes) : tchalon, molon
Dizotrins mots
[candjî]Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Ratournaedjes
[candjî]tchalon d’ Hypoderma
nocrê fwait pa ç’ vier la
moite tchå å mitan d’ on boigne clå
Francès : bourbillon (fr), éristale (fr)
tchåfer ses waerbeas å solea
Francès : faire bronzette, prendre un bain de soleil
Waitîz eto
[candjî]
Lijhoz l’ årtike waerbea so Wikipedia
Categoreyes :
- Mots do walon
- Walon
- Mots do walon vinant do vî francike
- Sustantifs do walon avou l' cawete -ea
- Mots do walon do minme sourdant k' on mot d' l' inglès
- Mots avou l' betchfessî ae
- Mots avou l' betchfessî ea
- Mots avou 36 prononçaedjes
- Sustantifs do walon
- Motlî do walon po les nos d' inseke
- Mots do walon esplikés pa leu no sincieus
- Motlî do walon po les docteurs
- Mots do walon avou on sinse imådjrece
- Motlî do walon po l' éndjolike
- Mots do walon avou des ratourneures