ameur
Apparence
Etimolodjeye
[candjî]Tayon-bodje latén « humor » (« likide »), adon racuzinåve avou « oumeur ».
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /a.møːʀ/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /a.møːʀ/
- Ricepeures : a·meur
Cisse pådje ci do Wiccionaire n’ est co k’ ene esbåtche.
Si vos avoz des cnoxhances sol sudjet, vos nos ploz aidî tot rtchôcant des dnêyes so l’ årtike : clitchîz sol boton « candjî » po radjouter des infôrmåcions.
Si vos avoz des cnoxhances sol sudjet, vos nos ploz aidî tot rtchôcant des dnêyes so l’ årtike : clitchîz sol boton « candjî » po radjouter des infôrmåcions.
Sustantif
[candjî]singulî | pluriyal |
---|---|
ameur | ameurs |
ameur omrin et femrin (cåzu todi singulî)
- (botanike) likide ki court dins les plantes.
- L’ameûr fait hoûzer l’ ho, qui sclate è deûs bokèts :
ine pitite rècinète, on rin, crèh è baheûr,
tot fant qu’on djèt s’èlîve èt trawe li dègn di d’zeûr
— Henri Simon, Li pan dè Bon Diu, Li sûrdèdje.
- L’ameûr fait hoûzer l’ ho, qui sclate è deûs bokèts :
- (imådjreçmint) sawoura.
- A foice d' ovrer, di ni måy esse cou so xhame,
Ene peme d' ivier n' a nén pierdou si ameur :
Prindoz l' po feme— Martin Lejeune, "Œuvres lyriques du poète Martin Lejeune" p. 110, "Ås vîs djônês" (fråze rifondowe).
- A foice d' ovrer, di ni måy esse cou so xhame,
- (mot des cinsîs) (mot des cotlîs) djonne et noere tere k' est foû boune po-z ahiver des dinrêyes.
- Djanete riçuveut des doûceurs,
Li cotjhea d' l' ancene po si ameur
Et l' curé flouxhe a totes ses messes
— Louis Lagauche, "Les belès-eures" (1928), p. 69.
- Djanete riçuveut des doûceurs,
- frudjante tere.
- Djulete, plin d' feu, nos prezintrè ses dierins djoûs so ene tere ki rdoxhe di ritchesse et d' ameur — Louis Lagauche, "Prindoz vosse bordon" (1937), p. 30 (fråze rifondowe).
- gosse.
- Cisse tchå n' a pont d' gosse — D.T.W.
Ratourneures
[candjî]- esses sins ameur, n’ aveur pupont d’ ameur : esse sins exhowe.
- A foice d' aveur sitî racrapoté dins s' trô, ses djambes n' ont pupont d' ameur — Chantal Denis, Et mi, dji v’ ratindeûve ! (fråze rifondowe).
Sinonimeye
[candjî]Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
- ameur : R13
Sipårdaedje do mot
[candjî]Ratournaedjes
[candjî]esse sins ameur
Categoreyes :
- Mots do walon
- Walon
- Mots do walon vinant do latén
- Mots do walon di deus pîs
- Sustantifs do walon
- Sustantifs do walon ki l' omrin et l' femrin sont pareys
- Sustantifs cåzu todi singulîs
- Motlî do walon pol botanike
- Mots do walon avou on sinse imådjrece
- Motlî do walon po les cinsîs
- Motlî do walon po les cotlîs
- Mots do walon avou des ratourneures
- Mots do grand Payis d' Lidje
- Mots do grand Payis d' Nameur