ascoxheye
Etimolodjeye
[candjî]Do viebe « ascoxhî » avou l’ cawete « -eye ».
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /as.kɔ.ˈhɛj/ /as.koː.ˈʒɛːj/ /as.koː.ˈʃiːj/ Prononçaedje a radjouter (betchfessî xh)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /as.kɔ.ˈʃɛj/
- Ricepeures : as·co·xheye
Pårticipe erirece
[candjî]singulî | pluriyal | |
---|---|---|
omrin | ascoxhî | ascoxhîs |
femrin | ascoxheye | ascoxheyes |
ascoxheye femrin
- femrin pårticipe erirece (fok dins ene fråze al vwès passive), do viebe : «ascoxhî».
- Ene pareye grande aiwe ni såreut esse ascoxheye ki pa èn adjeyant.
Ratournaedjes
[candjî]Sustantif
[candjî]singulî | pluriyal |
---|---|
ascoxheye | ascoxheyes |
ascoxheye femrin
- distance inte les deus pîs cwand on rote.
- L' ome n' aveut nén fwait ene cwarantinne d' ascoxheyes ki Djulie vineut cweri madame Nanård. — Joseph Vrindts, « Li pope d'Anvers » (1896), p.28 (fråze rifondowe).
- Et vola ki dji voe m' moniteur rivni, a grandès ascoxheyes, del tour di controle — Yvonne Gendarme (fråze rifondowe).
- On stocaesse ome, ås grossès mashales, abiyî d' on blanc cindrén, fwait sacwantès ascoxheye sol terasse — Pol Bossart (fråze rifondowe).
- Dji vôreu tant fé ene grande ascoxheye, po passer houte des djoûs sins loumire, et m' ritrover li cou el blanke nivaye ! — Paul-Henri Thomsin (fråze rifondowe).
- Portant, dj' aveu bon et må tot parey e minme tins. Sins pont fé d' brut, deus ascoxheyes padrî lu, dj' a ritnou mi alinne — José Schoovaerts (fråze rifondowe).
- Vosse bole est si ptite, derit i li Ptit Prince, ki vos è savoz fé l’ toû e troes ascoxheyes — Lorint Hendschel, ratournant « Li ptit prince ».
- I rotéve a grandès ascoxheyes— Paul-Henri Thomsin, ratournant Maigret èt l’danseûse d’å Gai-Moulin, 1994, p. 11 (fråze rifondowe).
- muzeure di cisse distance la.
- avanceye, progrès.
- Li prumire djin sol lune: ene pitite hope po èn ome, ene grande ascoxheye po totes les djins Modele:LM
- E cisse pådje ci, n’ a co pont d’ definixha pol mot. El pôrîz radjouter, s’ i vs plait ? Come çoula, l’ årtike rissereut d’ adrame.
- Nos veyes sont des viyaedjes adlé les grands Paris ;
Li Mouze, tot près del mer, a l' ascoxheye d' on ri !— Louis Lagauche, "L' inmant", Po Nameûr, (1947), p. 140 (fråze rifondowe).
- Nos veyes sont des viyaedjes adlé les grands Paris ;
di vaici a mon m' fré, i gn a k' ene ascoxheye : c' est tot près. On dit eto: pixheye, côp d' fizik. F. à un pas, tout près.
i n' est nén a ene ascoxheye près : i n' a nén peu d' è rmete. On s' a rindou conte ki les Provançots ni sont nén a ene ascoxheye près, leu "boulvård", c' esteut ene voye nén pus lådje ki les cis d' Årveye (Claire Paulet). F. exagérer.
i fwait des ascocheyes di coixhî : i va rade (come onk k' est pokî et ki s' såve). F. se hâter.
fé l' grande ascoxheye: a) si maryî. b) mori.
li dierinne ascoxheye : li moirt.
muzurer a l' ascoxheye : hazer. F. arpenter.
l' Ascoxheye : tite d' on live e walon da Raymond Bertrand (1942). , Disfondowes: ascochèye, ascôchîye, ascôchîe, ascohîe, ascohèye, ascohêye, asgauchîye, astohêye, ascôjêye, ascôjîe.
Plaque toponymique bilingue français-wallon, à Namur.jpg
Sinonimeye
[candjî]Ortografeyes
[candjî]- ascohêye : E1, JVri
- astohêye : E34
- ascauchie; ascohèye : E1
- ascauchîye : C1, C13
- ascôchîye : O0
- asgauchîye : C8
Ratournaedjes
[candjî]- Mots do walon
- Walon
- Pårticipes erireces do walon avou l' cawete -eye
- Sustantifs do walon avou l' cawete -eye
- Mots avou l' betchfessî xh
- Mots do walon di troes pîs
- Pårticipes erireces do walon
- Pårticipes erireces do walon avou l' cawete -î
- Femrins pårticipes erireces walons
- Sustantifs do walon
- Mots do walon avou des ratourneures