ascoxhî

Walon (Rifondou)

Etimolodjeye

Bodje « coxhe » avou l’ dobe betchete « as- » des viebes ey avou l’ cawete di codjowaedje « -î » des viebes.

Prononçaedje

• AFE :
  • diferins prononçaedjes : /as.kɔ.ˈʃiː/ /as.kɔ.ˈhiː/ Prononçaedje a radjouter (waitîz cial ådzo e hagnon «ortografeye») (betchfessî xh)
  • prononçaedje zero-cnoxheu : /as.kɔ.ˈʃiː/
• Ricepeures : as·co·xhî

• 
• 

Viebe

Djin et tins	Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’)	ascoxhe
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs)	ascoxhîz
Cåzants Ind. pr. (nos, ns)	ascoxhans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle)	ascoxhnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’)	ascoxhrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’)	ascoxhive
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’)	ascoxhe
pårt. erirece (dj’ a, vos av)	ascoxhî
Ôtes codjowaedjes	come waitî

ascoxhî

1. (viebe å coplemint) passer ådzeu di, tot fjhant on long pas.
   • Ascoxhe li bî !
   • Foû do traeyin del måjhonêye, li tåye ascoxhe li tins et les anêyes — Bernard Louis (fråze rifondowe).
   • I gn a k' on sourdant po m' comprinde
     Lu k' on ascoxhe sins l' riwaitî — Georges Smal (fråze rifondowe).
2. (v. sins coplemint) roter rade.
   • On ascoxhe, la, valet !
   • Il ascoxhe, dandjreus, po rariver dé l' comere.
   • E-z ascoxhant, les deus soçons ont arivé a l' eure.
   • On-z ascoxhive fel, mins ça n' shuveut nén foirt padrî: il avént målåjhey, mes omes! — Jean-François Brackman (fråze rifondowe).
3. (spôrt) e l' djimnastike, drovi les djambes.
   • Oreleye, ascoxhîz pus foirt !
4. (viebe å prono) : Loukîz a : « s’ ascoxhî ».

Ratourneures

l’ ascoxhî

Parintaedje

• ascoxheye, ascoxhire
• ascoxheu
• ascoxhaedje, ascoxhmint
• ascoxha

Sinonimeye

• asdjambler
• aspener
• schåyî

Ortografeyes

ascoxhî [R9]; ascôchî [O0]; ascauchî [C9]; ascauchi [C1,C13]; ascohî [E1,E21]; astohî [E1,E34]; ascoyî [E1]; asgauchi [C8]; {ascohi} [E177a] Disfondowes: ascochî, ascôchî, ascôchi, ascôchè, ascôjer, ascôjè, asgôchi, asgôcher, ascwachi, ascwâchi, ascohî, ascoyî, astohî.

Ratournaedjes

• F. franchir, enjamber, sauter.
• F. se dépêcher.
• F. écarter.