Aller au contenu

crîner

Èn årtike di Wiccionaire.
(Redjiblé di crînante)

Viebe

[candjî]
Djin et tins Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) crîne
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) crînez
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) crînans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) crînnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) crînrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) crînéve
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) crîne
pårt. erirece (dj’ a, vos av) crîné
Ôtes codjowaedjes come bouter

crîner (v. sins coplemint)

  1. (brut) fé on brut di cfroyaedje tot djåzant d' ene rowe, d' èn ouxh nén bén ecråxhîs.
    • Cwand t’ oyeus l’ plantchî ki crînéve, ti djheus k’ c’ esteut des rivnåds.
    • Li machine hansixheut, et fåte di cråxhe les rôlmints crînént.
    • Li tourniket ratake eco ene feye a tourner,
      Tot kschoyant s’ vî toet k’ on ôt crîner
      Come ene rowe di molén. Jules Claskin, « Airs di flûte et autres poèmes wallons », édition critique de Maurice Piron, 1956, « C’èst l’ fièsse », 1912-1913, p.74 (fråze rifondowe).
    • Gn a les dierins tchårs del djoûrnêye ki fjhèt crîner les pires des levêyes Léon Warnant (fråze rifondowe).
  2. (brut) fé on brut avou les dints ki s' froxhèt.
    • Li five ki lyi broûléve li tiesse et ki fjheut crîner ses dints, lyi rprezintéve Tchîvrimont avou ses pormoennådes al dilongue del rivlete, la k' Critchon bracnéve ås trûtes, et ses coûsses avå les pierdous pazeas des tiersJoseph Mignolet, "Vé l’loumîre" (1922) (fråze rifondowe).
  3. (mot d’ zolodjeye) tchanter, tot djåzant d’ on crikion ou d' ene agaesse.
    • Totès sôres di potchantès biesses crînèt d' tos leu pus roed Lorint Hendschel.
    • Dal betchete di nosse vî melêye,
      L' oyoz vs ki fwait crîner s' rahia ?
      Mi pôrîz vs bén dire çou k' ele a ?
      Loukîz l' ene gote, come ele cawtêye
      Henri Simon, "Li pan dè bon Diu", "L’aguèsse" (fråze rifondowe).

Ratourneures

[candjî]
  1. crîner des dints

Parintaedje

[candjî]

Sinonimeye

[candjî]
fé on brut di cfroyaedje tot djåzant d' ene rowe, d' èn ouxh nén bén ecråxhîs

Ortografeyes

[candjî]
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Li mot n’ est nén dins : S36

Ratournaedjes

[candjî]
fé on brut di cfroyaedje tot djåzant d' ene rowe, d' èn ouxh nén bén ecråxhîs
tchanter, tot djåzant d’ on crikion ou d' ene agaesse