Aller au contenu

wignî

Èn årtike di Wiccionaire.

Etimolodjeye 1

[candjî]

Disfondowe di « hiner » (> hinyî > winyî) (etimolodjeye nén acertinêye)

Viebe

[candjî]
Djin et tins Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) wigne
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) wignîz
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) wignans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) wignnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) wignrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) wignive
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) wigne
pårt. erirece (dj’ a, vos av) wignî
Ôtes codjowaedjes come waitî

wignî

  1. (v. sins coplemint) hiner do cou.
  2. (viebe å coplemint) piter (ene sakî) tot hinant do cou.
    • Ni va nén dé l' cavale k' a on polén: ti t' frès wignî.
Parintaedje
[candjî]

Sinonimeye

[candjî]
Sipårdaedje do mot
[candjî]

Basse Årdene

Ratournaedjes
[candjî]
piter des deus pates di drî, po on tchvå Loukîz a : hiner do cou

Pårticipe erirece

[candjî]

wignî omrin

  1. Pårticipe erirece omrin do viebe "wignî".

Etimolodjeye 2

[candjî]

Bodje almand « Weinen » « plorer », ou foû d' on mot brut (etimolodjeye nén acertinêye).

Viebe

[candjî]

wignî (v. sins coplemint)

  1. crîner.
    • I gn a l' rowe ki wigne, el fåt-st ecråxhî Motî Haust (fråze rifondowe).
  2. On dierin côp d’ gorea, les omes e seront mwaisses.
    Ossu, vola k’ el coeyisté del matinêye,
    On-z ôt wignî ene sacwè, londjinnmint, come ene plinte Henri Simon, divins Li_moirt_di_l’_åbe (fråze rifondowe).
    • Mins, come i d’meûre co dès groubiotes
      qui l’îpe roûvèye, li pèsante wèle
      passe tot wîgnant sol tére tote hole
      èt v’s-èl sipate tot come on dègn. }} Henri Simon, Li pan dè Bon Diu, Li sèmèdje.
    • Dj' acours al rowe ki s' dispiete tot wignant.
      Dji m' tape å lådje et rimplixhe li bassene,
      Tchôke ås aiyetes po fé rire li mônî. Louis Lagauche, "L' inmant", Li tchanson del Mouze, (1947), p. 108 (fråze rifondowe).
  3. huzer.
    • Divant l’ aisse, cwand on-z ôt wignî l’ vint. Jules Claskin, « Airs di flûte et autres poèmes wallons », édition critique de Maurice Piron, 1956, « Coûr ètêt », 1925, p.69 (fråze rifondowe).
  4. fé rexhe des criyas d' plinte tot djåzant di sacwantès biesses (rnåds, tchéns).
    • Il arive, ele fwait aler ses bresses ;
      Loukîz-l’ don rire, danser, wignî ! Martin Lejeune, “ Œuvres lyriques du poète Martin Lejeune” p.136, « L’ andje dèl têre » (fråze rifondowe).
Parintaedje
[candjî]
Ortografeyes
[candjî]
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Ratournaedjes
[candjî]
crîner
huzer
fé rexhe des criyas d' plinte

Pårticipe erirece

[candjî]

wignî (nén candjåve)

  1. Pårticipe erirece do viebe « wignî ».