haeyeme
Apparence
haeyeme | hinne |
Etimolodjeye
[candjî]Tayon-bodje vî francike * « hatjan » (« haeyi »), avou l’ cawete « -eme » (dandjreus pa Modele:ridNM di * haeyene); mot cité dins l’ FEW 16 178b.
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /hɛ.jɛm/ /ha.jim/ /ha.jiːm/ /ha.jɛm/ /ɛj.ɛm/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /hɛ.jɛm/
- Ricepeures : hae·yeme
Sustantif
[candjî]singulî | pluriyal |
---|---|
haeyeme | haeyemes |
haeyeme femrin
- sintimint d' ene sakî ki voet evi ene ôte djin.
- L' Evandjîle nos disfind d' aveur del haeyeme, minme po nos innmis — Motî Forir (fråze rifondowe).
- Il a fwait çoula pa haeyeme po mes parints — Motî Forir (fråze rifondowe).
- Li haeyeme est aveule — Motî Forir (fråze rifondowe).
- C' est ene viye haeyeme inte leus deus — Motî Toussaint (fråze rifondowe).
- Li haeyeme li fwait schoumer — Franwal di Cerfontinne (fråze rifondowe).
- L' eveye est ossu måle ki l' haeyeme — D.T.W.
- Mins l’vilmeûse mètchanceté, qui s’ècråhe di nos plåyes
S’ènûl’reût-st-èl vapeûr qui montr’eût dès bouyon,
Et tot r’toumant so l’tére, èle î sèm’reût pés qu’måy
Li hayîme di l’Amoûr qu’on s’deût inte vrêys Walons— Émile Wiket, Fruzions d' cour, p.170. - C' est l' fleur k' a stî ctaeyeye avou l' haeyeme des grands,
Mins, djourmåy, k' a rflori mågré tot : C' est Dinant ! — Louis Lagauche, "L' inmant", Dinant, (1947), p. 136 (fråze rifondowe).
Ratourneures
[candjî]- prinde e l' haeyeme (prinde e-n èyème), prinde ene haeyeme conte ene sakî : kimincî a l' vey evi.
(minme sourdant etimolodjike)
- hinne, hinneus, hinniveus, hinniveusté
- hate
- haeyi, haeyixhaedje
- haire, haeyaedje, haeyåve, haeyåvmint, haeyåvisté
Sinonimeye
[candjî]Sipårdaedje do mot
[candjî]Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Ratournaedjes
[candjî]haeyeme
- Arabe : كره (ar) = كُرْه = kourh; karâhiya = كراهية (ar) = كَراهية (ar)
- Arabe marokin : كره (ary) = كْره = kreh
- Almand : Hass (de)
- Inglès : hate (en), hatred (en), aversion (en)
- Espagnol : odio (es)
- Francès : haine (fr), inimitié (fr), antipathie (fr), aversion (fr), rancune (fr), animosité (fr)
- Neyerlandès : haat (nl)
Waitîz eto
[candjî]Lijhoz l’ årtike haeyeme so Wikipedia