haeyi

Èn årtike di Wiccionaire.

Walon (Rifondou)[candjî]

Dobès rfondowes
haeyi haire

Etimolodjeye[candjî]

Tayon-bodje vî francike * «hatjan» Loukîz a : « haire »

Prononçaedje[candjî]

Viebe[candjî]

Djin et tins Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) haeyi / haeyixh
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) haeyixhoz
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) haeyixhans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) haeyixhnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) haeyirè / haeyixhrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) haeyixheu
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) haeyixhe
pårt. erirece (dj’ a, vos av) haeyi
Ôtes codjowaedjes come prusti

haeyi

  1. (viebe å coplemint) vey evi.
    • I s' a fwait haeyi d' tolmonde.
    • Cwand on inme, on n' hayit nén Motî d’ Nivele (fråze rifondowe).
    • Dji t' haeyixh pol restant d' tes djoûs Motî d’ Bastogne (fråze rifondowe).
    • Il est haeyi d' tos costés Motî d’ Bastogne (fråze rifondowe).
    • Dji nel vou pus vey, djel haeyixh di trop.
    • Djel haeyirè tant k' i vicrè Motî Pirsoul (fråze rifondowe).
    • I s' fwait haeyi d' tot l' monde Motî d’ Djivet (fråze rifondowe).
    • A pårti du ç' djoû la, Pitit a haeyou li scole Joseph Calozet (fråze rifondowe).
    • Vos les haeyirîz co d' pus si vs sårîz çou k' il ont fwait a vosse båshele.
  2. ((viebe å prono) : Loukîz a : « si haeyi ».) si vey evi n' on l' ôte.
    • I s' haeyixhèt come deus tchéns.

Ortografeyes[candjî]

Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

Ratournaedjes[candjî]

Loukîz a : vir evi

    Pårticipe erirece[candjî]

    haeyi omrin

    1. pårticipe erirece omrin do viebe « haeyi ».

    Codjowas[candjî]

    Dobès rfondowes
    haeyi haeyixh

    haeyi

    1. indicatif prezintrece, prumire djin do singulî, do viebe « haeyi »
    2. kimandeu prezintrece, deujhinme djin do singulî, fôme camaerådrece