keuve
Apparence
Etimolodjeye
[candjî]Bodje vî grek « Κύπρος » (iye di Chipre la k' i gn aveut bråmint di keuve do tins des Romins), pal voye do latén « cŭprĕum », adonpwis e vî lingaedje d’ oyi « coivre ».
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /kwiːf/ /køːf/ (fok deus prononçaedjes)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /køːf/
- Ricepeures : nén rcepåve
-
Tchôdron di keuve
Sustantif
[candjî]singulî | pluriyal |
---|---|
keuve | keuves |
keuve omrin
- (tchimeye) (cåzu todi singulî) rossea metå di lomero atomike 29 (Cu).
- C’ est do keuve ki rlût d’ cisse manire,
Si minme i valeut ene minire,
Dji nel dinreus* nén. — Joseph Vrindts, ”Vîx Lîge” (1901), p.71, “L’Onai d’ôr” (fråze rifondowe). - Sol djivå, inte on potiket å toubak et on tchandlé d' keuve, on bondiu d' bwès sitind ses bresses — Anatole Marchal (fråze rifondowe).
- Les ptitès fniesses ås riyantès gordenes
Et gåyotêyes di rubans cadjolés,
Leyît vey oute des cwåreas verts et djaenes,
Li crusifi d' keuve inte les deus vîs tchandlés
— Louis Lagauche, "Mayon" (1923), p. 83 (fråze rifondowe). - L' atelî nos hape po nos prusti come i prustixh do fier gletant, ele keuve ki spite, l' acî ki cole, el veule ki crape — Franz Dewandelaer (fråze rifondowe).
- C’ est do keuve ki rlût d’ cisse manire,
- todi pluriyal (mot d’ coujhnåjhe) schielreye.
- Al cadince des vigreus mårteas k' ont fwait leus prouves,
Schoûtez zimter les keuves ! I dvénront des tchîf-d'-ouves — Louis Lagauche, "L' inmant", Dinant, (1947), p. 135 (fråze rifondowe). - Femes ! Nos avans del djin ! On va fé ribote ! Fjhoz blinker les keuves ! Schovtez les ploumtions !— Paul-Henri Thomsin, ratournant Astérix amon lès Bèljes, 2022, p. 20 (fråze rifondowe).
- Al cadince des vigreus mårteas k' ont fwait leus prouves,
Ratourneures
[candjî]- rilure come on clå d’ keuve : blinker felmint.
- tiesse di keuve : rosse tiesse.
- ele årè l’ cocmwår di keuve : c' est ene djonne dévôte djonne feye ki n' a nén fwait on schård å sacramint divant l' mariaedje.
Parintaedje
[candjî]Mots d’ aplacaedje
[candjî]Ortografeyes
[candjî]E rfondou walon :
- keuve : R13
Ôtès ortografeyes (avou des sourdants nén rkinoxhous) :
- ceûve : — Louis Lagauche.
Ratournaedjes
[candjî]rossea metå
Categoreyes :
- Mots do walon
- Walon
- Mots do walon vinant do vî grek
- Mots do walon do minme sourdant k' on mot do latén
- Mots walons rtrovés e vî lingaedje d' oyi
- Mots ki n' ont k' deus prononçaedjes
- Mots do walon d' on seu pî
- Sustantifs
- Motlî do walon pol tchimeye
- Sustantifs cåzu todi singulîs
- Sustantifs todi pluriyals
- Motlî do walon pol coujhnåjhe
- Mots do walon avou des ratourneures