marixhå
Apparence
Etimolodjeye
[candjî]Tayon-bodje vî francike * « marhskalk » (tchivalî, vårlet ki s' ocupe des tchvås); çou ki dene on mot avou l’ cawete « -å ».
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /ma.ʀi.ˈhɔː/ /ma.ʀi.ˈhaː/ /ma.ʀi.ˈçaː/ /ma.ʀi.ˈçã/ /ma.ʀi.ˈʃaː/ /ma.ʀi.ˈʃoː/ /maʀ.ˈhɔː/ /maʀ.ˈhaː/ /maʀ.ˈʃaː/ /maʀ.ˈʃoː/ (betchfessî å)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /ma.ʀi.ˈʃɔː/
- Ricepeures : ma·ri·xhå
Sustantif
[candjî]singulî | pluriyal |
---|---|
marixhå | marixhås |
marixhå omrin
- (no d’ mestî), (foidjreye) onk k' a ene foidje.
- Ass dedja veyou ene foidje di marixhå ?
- Li pont ki ståre si croufe di tere,
Vizon vizu d' amon l' marixhå,
A cnoxhou les tåyes do grand-pere,
Ki soctêye la dzo l' scheuve del så— Joseph Mignolet, "Fleûrs di prétins", p.71 (1929), "Li pont" (1926) (fråze rifondowe).
- (mot d’ acleveu di tchvås) onk ki s' mestî, c' est d' ferer les tchvås (et travayî l' fier).
- I travaye do marixhå. — Motî d’ Nivele (fråze rifondowe).
- Li marixhå a-st eclawé li tchvå tot l’ ferant.
- (no d’ inseke) sôre di grosse copixhe des bwès.
- (no d’ inseke) schaerbote (Geotropus stercoralis).
- Et l' grand marixhå sins clås Ki s' kitoirtcheye d' ene fleur a l' ôte Divant do siervi, cial pus lon A pexhî li ptite biesse. — Richard Joelants (fråze rifondowe).
- (oujhea) hosse-cou.
- (noûmot pa stindaedje do sinse) hôt grådé e l' årmêye, pår ådzeu do djenerå.
Ratourneures
[candjî]- a tchaeke marixhå s' clå : tchaeke ome di mestî boute a s' prôpe manire
- on n' candje nén d' marixhå sins payî les vîs clås : on n' pout nén candjî d' ahesseu sins payî les desses å ci di dvant; cwand on candje ene abitude, gn a todi des rujhes.
- ci n' est djamåy el marixhå ki rblankit l' mônî : ci n' est nén al foidje - la k' on cåze bråmint - k' on va dire do bén des djins.
Parintaedje
[candjî]Mots d’ aplacaedje
[candjî]Sinonimeye
[candjî]- (schaerbote) : Loukîz a : « schaerbote »
Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Ratournaedjes
[candjî]onk ki s' mestî, c' est d' ferer les tchvås
- Francès : maréchal-ferrant (fr)
Waitîz eto
[candjî]- Lijhoz l’ årtike marixhå (discramiaedje) so Wikipedia
- Lijhoz l’ årtike marixhå so Wikipedia
Categoreyes :
- Mots do walon
- Walon
- Mots do walon vinant do vî francike
- Sustantifs do walon avou l' cawete -å
- Mots avou l' betchfessî å
- Mots do walon di troes pîs
- Sustantifs
- Motlî do walon po les nos d' mestîs
- Motlî do walon po les foirdjeus
- Motlî do walon po les acleveus di tchvås
- Motlî do walon po les nos d' inseke
- Motlî do walon po les nos d' oujhea
- Noûmots di stindaedje
- Mots do walon avou des ratourneures