Aller au contenu

mezuze

Èn årtike di Wiccionaire.
Dobès rfondowes
mezuze måluze

Etimolodjeye

[candjî]

Bodje * «  uze » (sivierba do viebe uzer), avou l’ betchete « mes- », mwais uzaedje (adon, del minme tcherpinte di l' inglès « misuse ».

Prononçaedje

[candjî]

Sustantif

[candjî]
singulî pluriyal
mezuze mezuzes

mezuze omrin

  1. sacwè d' må fwait divins si ovraedje.
    • Ele fwait des mezuzes tot do long. Motî Haust (fråze rifondowe).
  2. (dujhance sociåle) kidujhance u parole k' amoenne des margayes (metans, dins on manaedje).
    • Po ene pitite mezuze, ele barbote tote li djournêye. Motî Haust (fråze rifondowe).
    • Tot kî s' a marié a todei pinsé k' eil avot tchai dissu l' boune ocåzion (…) et k' i n' åreut djamåy pont d' mezuzes inte zels. Lives Gaziaux so l' amour et l' seke, p. 784 (fråze rifondowe).
  3. estance avou toplin des margayes (dins on manaedje, ene societé).
  4. (djustice) faitindje siconte li lwè civile.
    • C' est ene mezuze ki costêyrè tchir å ci ki l' a fwait. Motî Haust (fråze rifondowe).
    • Ci n' est nén s' prumire mezuze; po fini, i s' frè co resserer. Motî Toussaint (fråze rifondowe).
  5. (mot d’ rilidjon) faitindje disconte li lwè d' ene rilidjon.
    • Et cwand, a nosse clotchî, sounrè l' eure ki dj' ratind
      Ki ç' soeye vosse tchere moman ki m' vegne cweri pal mwin
      Et mågré les mezuzes ki dsu l' tere dj' årè fwait,
      Mon Diè, drovoz m' vos bresses — D. Herache (fråze rifondowe).

Parintaedje

[candjî]

Sinonimeye

[candjî]
kidujhance k' amoenne des margayes
estance avou toplin des margayes
faitindje siconte li lwè
faitindje siconte li rlidjon

Fås amisse

[candjî]

Li walon "mezuze" n' a nén l' minme sinse ki l' inglès «misuse»

Sipårdaedje do mot

[candjî]

w. do Levant

Ortografeyes

[candjî]
E li scrîta (1100-1600) :
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Li mot n’ est nén dins : E165, E203, G217 (ratindou a « dispute »)

Ratournaedjes

[candjî]
sacwè d' må fwait
kidujhance k' amoenne des margayes
estance avou toplin des margayes
faitindje siconte li lwè
faitindje siconte li rlidjon