betchou
Apparence
Etimolodjeye
[candjî]Bodje « betch », avou l’ cawete « -ou ».
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /bɛ.t͡ʃu/ /bɛ.t͡ʃy/ (fok deus prononçaedjes)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /bɛ.t͡ʃu/
- Ricepeures : be·tchou
Addjectif
[candjî]singulî | pluriyal | |
---|---|---|
omrin | betchou | betchous |
femrin padrî | betchowe | betchowes |
femrin padvant | betchowe | betchowès |
betchou omrin (come addjectif djondrece, metou padvant u padrî l’ no)
- k’ a l’ cogne d’ on betch d' oujhea.
- Ene fråze d’ egzimpe est co a radjouter.
- k' a l' cogne d' ene ponte.
- C’èst d’abôrd l’îpe, qui drèsse vès l’ cîr sès bètchous dints,
prête a-z-agridjî l’ tére. L’ome l’a dèdja r’toûrné ;
lès dj’vås sont-st-atèlés, li prumîre plène tapêye — Henri Simon, Li pan dè Bon Diu, Li sèmèdje. - Dji rvoe nos blancs manaedjes et nos betchous clokîs
Ou des tchesteas bén vîs— Louis Lagauche, "L' inmant", Tchanson po l’ Mouhagne, (1947), p. 141 (fråze rifondowe).
- C’èst d’abôrd l’îpe, qui drèsse vès l’ cîr sès bètchous dints,
- (antomeye) k’ eva a ponte, tot djåzant do nez.
- Betchowe narene — Motî Haust (fråze rifondowe).
- (antomeye) k' a les doets fins et pondants.
- Èle passe po-z-avu pus d’ nonante ans. Ine twèche di gris dj’vès pind foû di s’ mâssî bonèt, et l′ vint fêt toûrniker âtoû d’ lèy lès ploumions dè l′ poye qu’èle tint d’vins ses bètchous deûts— Jean-François Renkin, Baraquîs, 1898.
Ratourneures
[candjî]- fenès lepes et betchou nez, ostant s’ pinde ki di s’ maryî
- Al betchowe rotche : no d’ ene plaece Spî
Sinonimeye
[candjî]Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Ratournaedjes
[candjî]k’ a l’ cogne d’ on betch
- Francès : qui a la forme d’un bec
Categoreyes :
- Mots do walon
- Walon
- Addjectifs do walon avou l' cawete -ou
- Sustantifs do walon avou l' cawete -ou
- Mots ki n' ont k' deus prononçaedjes
- Mots do walon di deus pîs
- Addjectifs do walon
- Addjectifs ås cénk cognes ortografikes
- Addjectifs do walon metous padvant ou padrî
- Motlî do walon po l' antomeye
- Mots do walon avou des ratourneures
- Mots do walon k' on rtrouve dins des nos d' plaece