Aller au contenu

bouwêye

Èn årtike di Wiccionaire.
Loukîz eto : bouwéye, bowêye.

Etimolodjeye 1

[candjî]

Do viebe « bouwer », avou l’ cawete « -êye ».

Prononçaedje

[candjî]

Pårticipe erirece

[candjî]
singulî pluriyal
omrin bouwé bouwés
femrin bouwêye bouwêyes

bouwêye femrin

  1. femrin pårticipe erirece (fok dins ene fråze al vwès passive), do viebe : «bouwer» (laver les lokes).
Ratournaedjes
[candjî]
p.er. d' on viebe valant « bouwer »

Sustantif

[candjî]
singulî pluriyal
bouwêye bouwêyes

bouwêye femrin

  1. operåcion d’ lavaedje des mousmints.
    • Les femes alént fé leu bouwêye å lavoe.
    • - Wou esteuss, hê, twè, ptit laid mårticot, li nute passêye ? (dit-st i l’ Ivier å roytea k’ i vleut edjaler)
      - El rilavreye, ou çk’ on fwait l’ bouwêye. Anatole Marchal, Li Dérène Chîje, p. 152-153 (fråze rifondowe).
  2. totes les lokes ki sont lavêyes d’ on côp, u aprestêyes po ça.
    • Gn a ddja ene fameuse bouwêye po dmwin.
    • Dinez m’ vosse bouwêye si vos nd avoz; dji va fé ene machinêye.
    • On årè co des grossès bouwêyes s’ i djouwèt tos les djoûs å fotbal.
    • Les femes ki vnént spåmer l’ bouwêye
      A Mouze, tot gruzinant ene tchanson. Joseph Vrindts, ”Vîx Lîge” (1901), p.108, “Li Paradis des Ch’vâx” (fråze rifondowe).
    • Djans ! C’ est vos l’ pere des doze ! On s’ ripasse vos messaedjes
      Et vosse måssîte bouwêye n’ irè måy sol curaedje. Jules Claskin, « Airs di flûte et autres poèmes wallons », édition critique de Maurice Piron, 1956, « Pasquèye », 1922, p.109 (fråze rifondowe).
    • Alez la ! Dispindoz vosse bouwêye, vos alez co fé sogne a mes colons ! Paul-Henri Thomsin, ratournant "Li vî bleu 2" da François Walthéry & Raoul Cauvin, 1980 (fråze rifondowe).
  3. poude di savon ki sieve a bouwer al machene.
    • Ass veyou li rclame pol novele bouwêye d’ Omo ?
Ratourneures
[candjî]
  1. esse dins ene måssîte bouwêye : esse må prins. rl a: esse dins l’ prustin. F. être dans le pétrin.
Parintaedje
[candjî]
Mots d’ aplacaedje
[candjî]
Sinonimeye
[candjî]
Dizotrins mots
[candjî]
Ortografeyes
[candjî]
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Ratournaedjes
[candjî]
operåcion d’ lavaedje des mousmints
totes les lokes ki lavêyes d’ on côp

Etimolodjeye 2

[candjî]

Calcaedje do francès « buée » (minme sinse).

Sustantif

[candjî]
singulî pluriyal
bouwêye bouwêyes

bouwêye femrin

  1. (fizike) wapeur ki s' plake ås cwåreas.
    • Avou l' masse, gn av del bouwêye plin mes berikes.
Ratournaedjes
[candjî]
wapeur

bouwêye

  1. viye rifondowe, ki n’ est pus (waire) eployeye, di « bowêye »