linwe

Loukîz eto : langue.

Walon (Rifondou)

Tayon-bodje latén « lingua » (minme sinse).

AFE :
- diferins prononçaedjes : /lɛ̃w/ /lɛ̃k/ /lãk/ /liːk/ (cåzu k’ deus prononçaedjes)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /lɛ̃w/
Ricepeures : nén rcepåve

singulî	pluriyal
linwe	linwes

linwe femrin

(antomeye) gros musse, sins oxhea, metou dins l' boke, et ki sieve a magnî et a djåzer.
- Sacwants kilos d' farene fijhént bén l' afwaire po prusti deus u troes pwins, ki n' aplaként nén al linwe come li gris papiasse do ravitaymint — Yvon Laurent (fråze rifondowe).
- Nosse vatche aveut ene linwe houzêye et vni foû del gueuye — ramLR (fråze rifondowe).
- Dimefyîz vs des linwes k' ont stî trimpêyes dins l' souke; a ene douce alinne, våt mî, sovint, ene sakî ki souke — Henri Pétrez (fråze rifondowe).
- Fåt côper leu linwe djus a des cis k' i gn a ki dmandront do côp «ké walon alez aprinde ?» — Roger Viroux (fråze rifondowe).
(imådjreçmint) manire di djåzer.
- Mins les vîs coirbås sont mactés ;
  I fjhèt les cis ki n’ ont nén l’ linwe boune. — Joseph Vrindts, ”Vîx Lîge” (1901), p.96, “Li Nid d’Coèrbâs” (fråze rifondowe).
(mot des cinsîs) misrete (coir k' est dins l' bouye des aiwes do vea, do polin, et ki rshonne a ene linwe).
- Sacwants cinsîs djhèt: on l' lome li linwe paski c' est çou ki l' vea a po sucî dins l' vatche — Pierre Otjacques (fråze rifondowe).
(mot d’ mangon) cist organe la vindou å botchî.
- Dj' a fwait del linwe po mareder.
(disconsyî uzaedje) lingaedje.
- Les djins sintnut ki l' walon est ataké et k' on dit d' lu k' ci n' est nén ene linwe — Jean-François Brackman (fråze rifondowe).

l’ awè sol betchete del linwe
hagnî dissu s’ linwe si taire dabôrd k' on vôreu bén dire åk. Dj' aveu-st aprins a fé des gros shonnances-di-rén tot hagnant dissu m' linwe, les côps ki m' pa m' berdeléve (J.L. Fauconnier).
t' as ravalé t' linwe? :: Dijhêye a ene sakî ki n' vout nén responde.
dislaxhî s' linwe: : djåzer bråmint.
si linwe va todi: : i n' si djoke nén d' cåzer.
- Les linwes vont come ene lavete å cou d' on pot.
linwe d' aspik: : djin ki sont todi po cdjåzer ls ôtes.
linwe a talu: totafwait ride djus: : djins ki n' savèt nén wårder por zels çou k' on lzî dit.
linwe a trinte-shijh tournants: : djin ki n' dit nén deus côp l' minme. # dire a spesse linwe: : dire avou ene air di rprotche.
- Li dame di scole lyi a vnou dire a spesse linwe: Nozôtes, nos l' savéns bén k' vos toû»nrîz må (C. Denis).
saetchî l' linwe après: : djéri après.

côp d' linwe : (Lîdje) laide sacwè k' est dite conte ene sakî
esse sol linwe des djins : esse critiké, kidjåzé
- Ele m' a, dj' pou bén l' dire, fwait ene tiesse come on saeyea!
  Tot l' vinåve est so s' linwe: ome, feme, djonne ome, djonne feye
  — Édouard Remouchamps, Bultén del Societé d' Lidje, Bulletin de 1858, «w:Li savtî», 77-143 (fråze rifondowe).