mononke
Apparence
Calcaedje do francès « mon oncle » (nosse mononke); Modele:apl-mon.
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /mɔ.ˈnɔ̃k/ /mɔ.ˈnõk/ /mu.ˈnɔ̃k/ /mɔ̃.ˈnɔ̃k/ (oyon O.OU)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /mɔ.ˈnɔ̃k/
- Ricepeures : mo·nonke
Sustantif
[candjî]mononke omrin
- fré do pa u del mame.
- La l' mononke di Sougniye k' arive.
- El mononke el vout dinsi — Motî d’ Nivele (fråze rifondowe).
- Il a-st erité di s' mononke — Motî d’ Bastogne (fråze rifondowe).
- Mi mononke est rapiasse — Motî d’ Bastogne (fråze rifondowe).
Sul bôrd dè Sambe, èt pièrdu dins l’ fumêre,
Wèyèz Couyèt avè s’ clotchî crawieus ?
C’èst la k’ dèmeure èm matante Dorotéye,
Veuve d’èm mononke Andriyin du Crosteu
— Jacques Bertrand, Lolote.
- I fåt qui dji vs esplike çoula et vos voeroz kén ôrimiele ki m' mononke esteut— Dieudonné Salme, "Guiyåme li bracneu", 1903, p.9 (fråze rifondowe).
- (dins èn arinnoe) po-z atôtchî si onke.
- Dijhoz, mononke, po mes strimes, èm pôrîz atchter ene trotinete?
- (antomeye) (camaerådreçmint) tiesticule.
- On voet bén ki vos n' avoz pont d' mononkes e vosse pantalon ki pindèt disk' a l' tere pask' i sont-st e tchômaedje — André Mottet, dins Li creyåcion do Monde (fråze rifondowe).
Ratourneures
[candjî]- mononke di souke; u: mononke a l' eritaedje: ritche mononke, k' on espere eriter d' lu.
- vî mononke onke ki n' a pont yeu d' efant u k' a dmoré vî djonne ome.
- I dmorèt avou l' vî mononke — Motî d’ Bastogne (fråze rifondowe).
Mots d’ aplacaedje
[candjî]Sinonimeye
[candjî]Contråve
[candjî]Mots d’ aplacaedje
[candjî]Rilomêye do mot
[candjî]Li mot dins on tite di live, di gazete, di soce, di marke
- Les 18 djoû di m' mononke, on roman e francès d' Walonreye, ki l' vraiy tite, c' est «Les 18 jours de mon mon-n-onke» (!!! a-z aveuri)
Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Li mot n’ est nén dins : S109
Ratournaedjes
[candjî]Categoreyes :
- Mots do walon
- Walon
- Calcaedjes do francès e walon
- Mots avou l' oyon O/OU
- Mots do walon di deus pîs
- Sustantifs do walon
- Mots walons eployîs dins les arinnoes
- Motlî do walon po l' antomeye
- Mots do walon polant esse camaerådreces
- Mots do walon avou des ratourneures
- Mots ki l' rifondowe est dins l' franwal da Haust