matante
Apparence
Etimolodjeye
[candjî]Calcaedje do francès « ma tante » (nosse matante); (li mot est scrît aplaké, ca l' diterminant francès «ma» n' a nén stî rwalonijhî).
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /ma.ˈtãt/ /ma.ˈtɔ̃t/ (minme prononçaedje cåzu pattavå)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /ma.ˈtãt/
- Ricepeures : ma·tante
Sustantif
[candjî]singulî | pluriyal |
---|---|
matante | matantes |
matante femrin
- sour u bele-sour do pa u del mame.
- Ele breyeut sol fosse di s' fré et ele n' åreut nén yeu ndalé sins s' matante ki l' a prins pal mwin et l' moenner evoye — Jules-Joseph Pirot (fråze rifondowe).
Sul bôrd dè Sambe, èt pièrdu dins l’ fumêre,
Wèyèz Couyèt avè s’ clotchî crawieus ?
C’èst la k’ dèmeure èm matante Dorotéye,
Veuve d’èm mononke Andriyin du Crosteu
— Jacques Bertrand, Lolote.
Cisse pådje u ci hagnon ci est co a scrire, u a mete d’ adrame. Si vos avoz des cnoxhances so l’ sudjet, vos l’ ploz fé vos-minme.
- si matante åreut des rowes, ça freut ene bele tcherete u : si matante åreut des roles, ci sereut ene oto u : si matante åreut ene rôlete, ci sereut ene berwete u : si matante åreut des rôletes, ci sereut ene trotinete; : u:
(måhonteus) si matante åreut des coyes, ci sereut mononke; : u: (radoûcixhanmint) si matante end åreut, ci sereut mononke : dijhêyes po onk ki fwait tot ene divize avou des "si"; gn a pont d' avance di fé des supôzicions avou toplin des "si".
- rabressî come les matantes : tot fjhant troes båjhes.
- On dit eto: come al dicåce.
- viye comere.
- Elle a dmoré matante — Motî Forir (fråze rifondowe).
- F. célibataire.
- (ene miete fotant) feme pus viye ki vos, et k' on lyi doet l' respet.
- Avans dju rî, don, vormint, cwand vs avoz lomé l' beguene "matante" — Joseph Lahaye (fråze rifondowe).
- (foclore walon) no di sacwantès femes (pus viyes) dins l' soce Rweyål Club walon d' Måmdey.
Ratourneures
[candjî]- matante di souke: matante k' a bråmint des cwårs, et k' on fwait åtoû d' leye.
- si matante end åreut, ci sereut mononke
- rabressî come les matantes
Mots d’ aplacaedje
[candjî]Contråve
[candjî]Rilomêye do mot
[candjî]Li mot dins on tite di live, di gazete, di soce, di marke
- «Pitit d' mon les matantes», on roman da Joseph Calozet.
Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Ratournaedjes
[candjî]sour u bele-sour do pere u del mere (po djåzer d' leye)
Categoreyes :
- Mots do walon
- Walon
- Calcaedjes do francès e walon
- Mots d' aplacaedje do walon avou on boket francès al tiesse
- Mots ki s' prononcèt parey cåzu totavå
- Mots do walon di deus pîs
- Sustantifs do walon
- Mots do walon avou des ratourneures
- Mots ki sont dins l' motlî Lejoly d' Ôvîfa
- Mots ki l' rifondowe est dins l' motlî Lejoly d' Ôvîfa