Aller au contenu

nanti

Èn årtike di Wiccionaire.

Etimolodjeye

[candjî]

Bodje norwès « nam » (prindaedje), pal voye do vî lingaedje d’ oyi « nant » (gadje), fornaivyî do pluriyal « nans » do prumî ; sinse corant tot djåzant contråve di « esse nanti » (« èn nén dveur ovrer »); çou ki dene on mot avou l’ cawete « -i ».

Prononçaedje

[candjî]

Addjectif

[candjî]
singulî pluriyal
omrin nanti nantis
femrin padrî nanteye nanteyes
femrin padvant nanteye nanteyès

nanti omrin (come addjectif djondrece, metou padvant u padrî l’ no)

  1. moirt escran.
    • Mins l’ vî, nanti, rindou, s’ ashît tot fjhant ene mawe. Motî d’ Vervî.
    • Mågré l’ måva tins et k’ il esteut nanti, Arnol, bon apôte, ratela si tchvå et rprinda l’ voye di Dreye, viè les Lådjes. Paul Renson.
    • Dji so nanti a pesteler el nive et-z ascoxhî les consires. Joseph Lahaye.
    • Ele s’ essocta, nosse binamêye,
      Li coir nanti, l’ åme enondêye. Joseph Vrindts, « Pâhûles rîmês » (1897), «Li bâhège des roses», p.140 (fråze rifondowe).
    • Come po s’ moker di çou ki passe,
      Di l’ ome k’ endè raléve tot maxhuré d’ poûssire,
      Nanti, drenant, n’ è polant pus,
      - Et l’ sote muzike k’ a l’ air do rire di lu… Jules Claskin, « Airs di flûte et autres poèmes wallons », édition critique de Maurice Piron, 1956, « Li maisse dèl djowe », 1924, p.52-53 (fråze rifondowe).
    • Mwért nanti, tot hictant, i s’trinna st’è s’bôme fî parèye qu’on lîve qu’on a corou djus Joseph Mignolet, Li payis des soteas (1926), p.46.

Sinonimeye

[candjî]

Loukîz a : « fornåjhi »

Fås amisse

[candjî]

Li mot « nanti » e walon (scran) n’ est nén parey å minme mot e francès.

Ortografeyes

[candjî]
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Li mot n’ est nén dins : E89, E212, O4, R13

Ratournaedjes

[candjî]
foirt hodé Loukîz a : fornåjhi

Viebe

[candjî]

nanti (4inme troke) (codjowaedje)

  1. (viebe å coplemint) rinde foirt sicran, fizicmint u morålmint.
    • I n’ a rén ki vs nantixh come do schoûter on sot. Motî Haust (fråze rifondowe).
    • Cwand vosse corone d’ årdjint rglatixh
      Dizo l’ tchôd rdjet do grand solo
      Å broûlant mamé ki vs nantixh,
      Pocwè vs livrer, ns estans djalots ! Martin Lejeune, Bultén del Societé d' Lidje, "Poqwè", tome 43, p. 140 (fråze rifondowe).
  2. (viebe å coplemint) (vî mot) (finance) diner on gadje a (ene sakî), po-z aveur di leye ene sacwè a pruster.
  3. ((viebe å prono)) divni scran.
    • Vos ovrez bén trop ; vos n’ sårîz fé k’ di vs nanti; dji vs l’ a si sovint repeté. Jean Rode.

Ortografeyes

[candjî]
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

Ratournaedjes

[candjî]
rinde sicran Loukîz a : nåjhi
    diner on gadje a (ene sakî)

    Pårticipe erirece

    [candjî]

    nanti omrin

    1. Pårticipe erirece omrin do viebe "nanti".
      • Dji m’ a nanti a l’ schoûter.

    Etimolodjeye

    [candjî]

    S’ i gn åreut ene sakî ki sepreut cwè åd fwait di l’ etimolodjeye di « nanti », el pout stitchî vaici.

    Prononçaedje

    [candjî]

    Addjectif

    [candjî]
    singulî pluriyal
    omrin nanti nantis
    femrin nantie nanties

    nanti omrin (come addjectif djondrece, todi metou padrî l’ no)

    1. foû ritche k’ a tot çk’ il lyi fåt, et bråmint dipus k’ els ôtes.
    2. k’ on lyi a dné (on povwer).
      • Vous vous y rendrez nanti de cette autorisation.
        • Vos iroz, avou ciste otorizåcion ci e vosse mwin.

    Sustantif

    [candjî]
    singulî pluriyal
    omrin nanti nantis
    femrin nantie nanties

    nanti omrin

    1. onk k’ a tot çk’ il lyi fåt ; on foû ritche.
      • Les banques ne prêtent qu’aux nantis.
        • Les bankes ni prustèt fok ås ritches.