rabate

Walon (Rifondou)

Etimolodjeye

Do viebe «bate», avou l’ dobe betchete « ra- » di raprepiaedje des viebes

Viebe

Djin et tins	Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’)	rabate
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs)	rabatoz
Cåzants Ind. pr. (nos, ns)	rabatans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle)	rabatnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’)	rabatrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’)	rabateu
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’)	rabate
pårt. erirece (dj’ a, vos av)	rabatou
Ôtes codjowaedjes	come mete

rabate (viebe å coplemint)

Cisse pådje u ci hagnon ci est co a scrire, u a mete d’ adrame. Si vos avoz des cnoxhances so l’ sudjet, vos l’ ploz fé vos-minme.

1. rissaetchî ene sacwè dins on conte. I m' a rabatou 5 åcint so totes les martchandijhes. F. discounter, faire une remise, un rabais de.  tot conté tot rabatou; u: tot pezé tot rabatou : a) cwand tos les contes on yeu stî fwaits. F. au total après remises. b) (imådjreçmint) cwand on-z a yeu tuzé a tot. F. tout compte fait, en définitive, en conclusion. rabate ene roye achever èn an (di scole). deus rabatous d' cénk, ça fwait cbén ? deus foû d' cénk (ôte manire walone di fé fé ene soustraccion).

2. fé ridischinde. Ene discapotåve, c' est ene oto avou on toet k' on pout rabate cwand i fwait tchôd. Avou si ptit tchapea rabatou so si hanete, Tchåle Trenet ridjibléve so les plantches come on hardi pierot (B. Hosslet). F. rabattre.

3. (mot d' forestî) ricôper les stoks des åbes abatous trop hôt (çou ki rvént cåcome u a les abate on deujhinme côp). Dji esténs co gaméns, don a 14 ans; dj' avéns leyî des hôts stoks; ebén, li forestî a vnou dmander a nosse pere d' els aler tos rabate. F. recouper.

II. [v.s.c.]

1. rissaetchî des bokets d' on tecse. Pol Påye Uropeyinne des Lingaedjes Dilérins, ça n' a nén stî åjhey: on-z a rabatou, refacî eyet pacô cåzumint s' apougnî po on mot (J. L. Fauconnier). F. amender.

2. ragoler (ravoyî li foumire aviè l' tchambe), tot cåzant d' ene tchiminêye. Gn a nosse tchiminêye ki rabat. rl a: ragoler, ricraetchî, tezi, riboufer, rabôgyî. F. refouler.

1. si fé cwite.
   • Li progrès ni poite nén berike,
     C’ est sins ramtant,
     K’ i dismoût, k’ i rabate les erlikes
     Ki nos rgretans. — Joseph Vrindts, ”Vîx Lîge” (1901), p.160, “Li Vîx Molin” (fråze rifondowe).

III. si rabate [v.pr.] ateri tot djåzant d' èn oujhea, d' èn areyoplane. Li rnåd ki vleut aprinde a voler, cwand il a arivé a tere: oyi, dit-st i, dji sai ddja bén voler, mins c' est po m' rabate ! rl a: si rashir. F. aterrir.

Parintaedje

• rabat, rabataedje, rabateu, rabatmint

Mots d’ aplacaedje

• rabate-djoye

Codjowas

rabate

1. indicatif prezintrece, prumire et troejhinme djins do singulî, do viebe « rabate ».
2. suddjonctif prezintrece, prumire et troejhinme djins do singulî, do viebe « rabate ».
3. kimandeu prezintrece, deujhinme djin do singulî, fôme camaerådrece, do viebe « rabate ».