riloukî
Etimolodjeye
[candjî]Do viebe « loukî », avou l’ betchete « ri- » des viebes.
Viebe
[candjî]| Djin et tins | Codjowa |
|---|---|
| Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | r(i)louke |
| Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | r(i)loukîz |
| Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | r(i)loucans |
| Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | r(i)loucnut |
| Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | r(i)loucrè |
| Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | r(i)loukive |
| Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | r(i)louke |
| pårt. erirece (dj’ a, vos av) | r(i)loukî |
riloukî u erloukî / rloukî
- (viebe å coplemint) bén loukî. On dit eto: riwaitî.
- Mi ancyinne esteut motoit d' cisse tire, et tot m' riveyant peneus, ossu peneus k' davance, ele s’ årè dit : « k' i n' valeut nén les poennes di m' riloukî ! »— Joseph Vrindts, "Racontules et råtchåds" (1920), p.137; "On fîr boquèt" (fråze rifondowe).
- Cwand dji rlouke tos ces asterlokes
Ki n' boevèt pus ki d' l' aiwe di Spå,
Dji rhaper bén vite li djus d' nos trokes. — Louis Lagauche, "L' inmant", (1947), Li briyolet, Tchanson d’on vî Hutwès, p. 144 (fråze rifondowe). - L’ ivier frote ses ouys po ene esprouve,
Li rlouke a l’ edroet, a l’ evier :
« Bén, c’ e-st on hierdî, saperlote ! »
Pinsa l’ vî blancåsse moustatchî— Martin Lejeune, "L’iviêr èt l’amour" (fråze rifondowe).
- (viebe å prono muroetrece) riloukî si imådje.
- (viebe å prono nonlôtrece) riloukî l' ôte et l' ôte vos rloukî.
Parintaedje
[candjî]Ratourneures
[candjî]- riloukî d' hôt : riloukî, tot fjhant comprinde k' on våt mî ki l' ci (cene) k' on rlouke.
- Por zels, li walon n' esteut ki l' lingaedje des ptitès djins, des cis k' on doet rloukî d' hôt et ki por zels ni plént esse ki grossirs (André Lamborelle).
- si rloukî come des posteures u si rloukî come des tchéns d' casson : si rloukî sins rén dire, sins oizou s' djåzer.
- Ci n' est nén pask' on-z est rashonné el catedråle k' on s' doet rloukî come des posteures ! (G. Schoonbrodt).
- Termetant ki vs avoz des Walons k' i gn a ki s' riloukèt come des tchéns d' casson - cwand c' est nén come des tchéns d' barakîs.
Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
