språtchî
Apparence
Cogne prumrece (dirî voyale) |
Dispotchaedje (dirî cossoune) |
Divanceye voyale (dirî cossoune) |
---|---|---|
språtchî | sipråtchî | espråtchî |
Etimolodjeye
[candjî]S’ i gn åreut ene sakî ki sepreut cwè åd fwait di l’ etimolodjeye di « språtchî », el pout stitchî vaici.
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /spʀɔː.ˈt͡ʃiː/ /spʀaː.ˈt͡ʃiː/ /zbʀaː.ˈt͡ʃiː/ (betchfessî å, halcrosse rîlêye)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /spʀɔː.ˈt͡ʃiː/
- Ricepeures : språ·tchî
Viebe
[candjî]Djin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | språtche |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | språtchîz |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | språtchans |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | språtchnut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | språtchrè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | språtchive |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | språtche |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | språtchî |
Ôtes codjowaedjes | come waitî |
språtchî (v. sins coplemint)
- bén distrure tot poûssant dsu.
- Dj' el va språtchî come on wandion.
- Ele sipråtche li poeve avou on spatoe. — D.T.W.
- (fåve del coleur del tomate) Dji n’ sopoite nén di vey ene ôte verdeure del minme coleur ki mi ! On bon consey : candje di coleur sins cwè dji t’ sipråtchrè ! — Joseph Docquier (fråze rifondowe).
- Troes omes arivèt ? I les fåt språtchî d' on côp d' catapule, edon ! Ça lzî clôrè leu badjawe ! — Paul-Henri Thomsin, ratournant Astérix amon lès Bèljes, 2022, p. 26 (fråze rifondowe).
- (viebe å coplemint) (imådjreçmint) fé del poenne.
- Agnusse, po s’ aswadji cwand ene poenne el sipråtchive,
Si meteut dvins ene coine di l’ ovroe, s’ abaxhive
Tot loucant-st åtoû d’ lu. — Joseph Vrindts, ”Vîx Lîge” (1901), p.46, “Agnuss” (fråze rifondowe).
- Agnusse, po s’ aswadji cwand ene poenne el sipråtchive,
Sinonimeye
[candjî]fé del poenne
Sipårdaedje do mot
[candjî]Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Li mot n’ est nén dins : E165