traitî
Walon (Rifondou)[candjî]
Etimolodjeye[candjî]
Tayon-bodje latén « tractare » (saetchî après lu mwints côps), pal voye do vî francès « traitier ».
Prononçaedje[candjî]
- AFE :
- diferins prononçaedjes : /tʀɛːtiː/ /tʀetiː/ /tʀɛːti/ /tʀɛːte/ /tʀɛːtɛ/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /tʀɛːtiː/
- Ricepeures : trai·tî
Viebe[candjî]
| Djin et tins | Codjowa |
|---|---|
| Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | traite |
| Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | traitîz |
| Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | traitans |
| Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | traitnut |
| Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | traitrè |
| Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | traitive |
| Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | traite |
| pårt. erirece (dj’ a, vos av) | traitî |
| Ôtes codjowaedjes | come waitî |
traitî
- (viebe å coplemint)
- dire (des måles paroles) a.
- I m' a traitî, mossieu l' mwaisse !
- I n' fåt nén djudjî ls efants, les traitî d' canayes, di laids hasses, di losses.
- Cwand k' i cåzéve tot seu, c' esteut po traitî les medcéns di pô-foirts eyet d' fostîs. — René Painblanc (fråze rifondowe).
- T' end ès des beas, tizôtes, po m' vini traitî di storné. — Les crwès dins les bruwères (fråze rifondowe).
- Vos vni dire k' on vos voet voltî et pu, sins pus d' conte ki ça, vos vni traitî d' volresse. — Lucien Somme (fråze rifondowe).
- Traite lu d' cånoye divant k' ele ni t' î traite. — Émile Pècheur (fråze rifondowe).
- Vos ki rtrovez todi l' minme note
Ezès scrijhaedjes ki dj' a riské
Ni m' traitîz nén d' pôve ou d' nanote
Et leyîz m' dabôrd espliker— Martin Lejeune, Bultén del Societé d' Lidje, "Eco todis", tome 34, p. 131 (fråze rifondowe).
- dire (des måles paroles) a.
- (v. sins coplemint)
- fé martchî (avou ene sakî).
- Il a todi stî cwåré po traitî avou lu. — Motî d’ Cînè (fråze rifondowe).
- fé martchî (avou ene sakî).
Ratourneures[candjî]
Parintaedje[candjî]
Sinonimeye[candjî]
Ortografeyes[candjî]
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
- traitî : R13
Mins l' mot n' est nén todi dins :
