traitî

Walon (Rifondou)

Etimolodjeye

Tayon-bodje latén « tractare » (saetchî après lu mwints côps).

Prononçaedje

• AFE :
  • diferins prononçaedjes : /tʀɛːtiː/ /tʀetiː/ /tʀɛːti/ /tʀɛːte/ /tʀɛːtɛ/
  • prononçaedje zero-cnoxheu : /tʀɛːtiː/

Viebe

Djin et tins	Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’)	traite
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs)	traitîz
Cåzants Ind. pr. (nos, ns)	traitans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle)	traitnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’)	traitrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’)	traitive
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’)	traite
pårt. erirece (dj’ a, vos av)	traitî
Ôtes codjowaedjes	come waitî

traitî

1. (v. å coplemint)
   1. dire (des måles paroles) a.
      • I m' a traitî, mossieu l' mwaisse !
      • I n' fåt nén djudjî ls efants, les traitî d' canayes, di laids hasses, di losses.
      • Cwand k' i cåzéve tot seu, c' esteut po traitî les medcéns di pô-foirts eyet d' fostîs. — R. Painblanc (fråze rifondowe).
      • T' end ès des beas, tizôtes, po m' vini traitî di storné. — E. Wartique & E. Thirionet, Les crwès dins les bruwères (fråze rifondowe).
      • Vos vni dire k' on vos voet voltî et pu, sins pus d' conte ki ça, vos vni traitî d' volresse. — L. Somme (fråze rifondowe).
      • Traite lu d' cånoye divant k' ele ni t' î traite. — E. Pècheur (fråze rifondowe).
2. (v. sins coplemint)
   1. fé martchî (avou ene sakî).
      • Il a todi stî cwåré po traitî avou lu. — Motî d’ Cînè (fråze rifondowe).

Ratourneures

1. traitî d' tos les nos

Parintaedje

• traitaedje, traiteu, traitmint
• ritraitî, ritraitaedje, ritraitmint
• måtraitî, måtraitaedje

Ortografeyes

Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

• traîtî : E34
• traîti : C13 a "caré", C60
• trêter : S109, S117

E rfondou walon :

• traitî : R13

Mins l' mot n' est nén todi dins :

Ratournaedjes

(a dispårti) fr= traiter, soigner, qualifier, insulter