amoussî

Walon (Rifondou)

Etimolodjeye

Do viebe « moussî » avou l’ betchete « a- » d’ aprepiaedje des viebes çou ki dene on mot avou l’ cawete di codjowaedje « -î » des viebes.

Prononçaedje

AFE :
- diferins prononçaedjes : /a.mu.ˈsiː/ /a.mu.ˈsi/ /a.mu.ˈsɛ/ /a.mu.ˈse/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /a.mu.ˈsiː/
Ricepeures : amous·sî

Viebe

Djin et tins	Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’)	amousse
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs)	amoussîz
Cåzants Ind. pr. (nos, ns)	amoussans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle)	amousnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’)	amousrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’)	amoussive
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’)	amousse
pårt. erirece (dj’ a, vos av)	amoussî
Ôtes codjowaedjes	sipepieus tåvlea

amoussî (v. sins coplemint) moussî dvins (ene plaece la k' est l' ci ki djåze).

- Ni vs leyîz nén ploure sol coir; amoussîz on moumint — Motî d’ Vervî (fråze rifondowe).
- Cwand vs pasroz co dvant l' måjhon, ni mankez nén d' amoussî — Motî d’ Vervî (fråze rifondowe).
- Ossu totes les båsheles n’ avént nén sogne, l’ alnute,
  Do dvizer sol pavêye, do s’ astårdjî ene munute,
  Po houmer l’ boune hinêye k’ amoussive tot do long. — Joseph Vrindts, ”Vîx Lîge” (1901), p.101, “Pâhûlisté” (fråze rifondowe).
- I [li vint] pidjole inte les coxhe,
  Tot fjhant ki l’ solo
  Amousse dizo. — Jules Claskin, « Airs di flûte et autres poèmes wallons », édition critique de Maurice Piron, 1956, « Prima vera », p.95-96 (fråze rifondowe).
- Li loumire do djoû amousse åd triviè d’ ene finiesse k’ a stî spiyeye — Gabriyel & Gabriyel.
- Li prof del tévé esteut co dins ses esplikêyes cwand gn ava ene nodeur di broûlé k’ amoussa dins l’ bele plaece — Lucyin Mahin, Moude a rvinde.
(viebe å coplemint) fé intrer, assaetchî ene sakî por leye moussî.
- I l’ amousse abeye ådvins ey ele bouxhe evoye si camizole — Gabriyel & Gabriyel.
(viebe å coplemint) intrer dins l' coir (do ci ki cåze).
- Et i brouwene, et fé ene crouweur ki vs amousse disk’ ås oxheas — Lucyin Mahin, Moude a rvinde.
(viebe å coplemint) intrer sicretmint dins (ene organizåcion a spioner).
- Ci n’ est k’ après ki dj’ a-st aprins ki c’ esteut pa cisse voye la ki les Dayechs sayént d’ amoussî li Libe Årmêye del Sireye — Lucyin Mahin, Moude a rvinde.

Parintaedje

Loukîz a : « moussî »

Sinonimeye

fé intrer (ene djin)

Ratournaedjes

moussî e l' plaece la k' es l' cåzant

Francès : entrer ^(fr), pénétrer ^(fr)

fé intrer (ene djin)

Francès : faire entrer ^(fr), introduire ^(fr)

moussî sicretmint po-z espioner

Francès : infiltrer ^(fr)

Pårticipe erirece

amoussî (nén candjåve)

Pårticipe erirece do viebe « amoussî ».