astådje
Apparence
Etimolodjeye
[candjî]Svierba do viebe « astårdjî » çou ki dene on mot bodje « tådje » avou l’ dobe betchete « as- ».
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /as.ˈtɔːt͡ʃ/ /as.ˈtaːt͡ʃ/ /as.ˈtoːt͡ʃ/ /as.ˈtaːʀt͡ʃ/ /as.ˈtaʀt͡ʃ/ (betchfessî å)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /as.ˈtɔːt͡ʃ/
- Ricepeures : as·tådje
Sustantif
[candjî]singulî | pluriyal |
---|---|
astådje | astådjes |
astådje femrin
- (cronolodjeye) durêye di tins k' on n' est nén co la, et k' on divreut.
- Li trén årè dijh munutes d' astådje.
- Co ene feye cénk munutes d' astådje, Chabot. — Paul-Henri Thomsin, ratournant Maigret èt l’danseûse d’å Gai-Moulin, 1994, p. 11 (fråze rifondowe).
- sacwè ki vos espaitche di fé çou k' vos vlîz.
- Mi cour, c' est èn ouxh grand å lådje
Po tos les pôves k' ont des astådjes — Robert Bauffe (fråze rifondowe).
- Mi cour, c' est èn ouxh grand å lådje
- tins acoirdé po fé ene sacwè (!!! a-z aveuri).
- Ene mere, foû d' totes, po ses rdjetons,
Priyive Diu po-z aveur ene astådje,
Ene astådje ki pôreut ratni,
Dilé leye ses ptits andjes k' ele inme,
Si niyêye ki n' est nén-st a minme,
Di s' kidure, et k' vout cwiter l' nid ! — Joseph Vrindts, « Pâhûles rîmês » (1897), "Les lign’rais dè Bon Diu", p.45 (fråze rifondowe).
- Ene mere, foû d' totes, po ses rdjetons,
Ratourneures
[candjî]- sins nole astådje
- On djoû, Wiyême ritourna si spågne-måyes ;
Adon, sins nole astådje, come s’ i pierdeut li tiesse,
Fjha l’ voye di Sint-Tibå
Po les mås
K’ ele fjhént divni caegnaesse. — Jules Claskin, « Airs di flûte et autres poèmes wallons », édition critique de Maurice Piron, 1956, « Wiyême li crustin », 1922, p.105-106 (fråze rifondowe).
- On djoû, Wiyême ritourna si spågne-måyes ;
Sinonimeye
[candjî]termene k' on n' a nén co arivé
sacwè ki vos espaitche di fé çou k' vos vlîz
- rujhe
- aroke
- astårdjeye
- Loukîz a : « Motyince:målåjhmince po fé åk/walon »
Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Ratournaedjes
[candjî]sacwè ki vos espaitche di porshure;Loukîz a : Motyince:målåjhmince po fé åk/walon
Codjowas
[candjî]astådje
- indicatif prezintrece, prumire et troejhinme djins do singulî, do viebe « astårdjî ».
- suddjonctif prezintrece, prumire et troejhinme djins do singulî, do viebe « astårdjî ».
- kimandeu prezintrece, deujhinme djin do singulî, fôme camaerådrece, do viebe « astårdjî ».
Ortografeyes
[candjî]Categoreyes :
- Mots do walon
- Walon
- Sivierbas do walon
- Mots do walon avou ene dobe betchete
- Codjowas do walon avou l' dobe betchete as-
- Sustantifs do walon avou l' dobe betchete as-
- Mots avou l' betchfessî å
- Mots do walon di deus pîs
- Sustantifs do walon
- Motlî do walon pol cronolodjeye
- Mots do walon avou des ratourneures
- Codjowas do walon
- Codjowas do cåzant d' l' Indicatif Prezintrece do walon
- Codjowas do rwaitant d' l' Indicatif Prezintrece do walon
- Codjowas do cåzant do Suddjonctif Prezintrece do walon
- Codjowas do rwaitant do Suddjonctif Prezintrece do walon
- Codjowas d' l' atôtchî do Cmandeu do walon
- Mots ki sont dins l' ALW3