brouwire
(Redjiblé di brouhire)
Etimolodjeye
[candjî]Tayon-bodje latén « brucus » (minme sinse) (mimne bodje ki brouhî), avou l’ cawete « -ire ».
.jpg)
Sustantif
[candjî]| singulî | pluriyal |
|---|---|
| brouwire | brouwires |
brouwire femrin
- (plante) basse plante avou on bwejhleus buk, et des belès ptitès violêyès fleurs, ki vént dins les teres a såvlon et a schayisse, ki florixh al fén d' l' esté, ki l’ sincieus no, c’ est : Erica vulgaris.
- Il alént côper del brouwire po stierni les biesses.
- Les ôtes vont-st a l’ avire, s’ arestant po khagnî des raecenes di , ou po touwer l’ innmi ki vs axhore tot hoûlant, pareys k’ ene binde di leus, ki s’ disputèt ene carcasse ! — Joseph Mignolet, « Al Bèle Fontinne », comèdèye di treûs akes, 1924, p.31 (fråze rifondowe).
- Fåt vey les påwions tcheryî del brouwire ås djniesses et des djniesses ås djeranioms des bwès — Lisa Chastelet (fråze rifondowe).
- plaece ki ç' plante la î crexhe.
- On rashonne les djonneas des moxhes a l' låme ki n' ont rén fwait, et on evoye les tchetoeres a l' brouwire po k' elle î ramassexhe leu porvuzion.
- Les bierdjîs ramassént les berbis do viyaedje et lzès moenner dins les brouwires — Motlî d’ Tchonveye (fråze rifondowe).
- Bén vos avoz d’ l’ aplomb
Do vni dvins nos brouwires cwand l’ brune kimince a dschinde,
Ki les oujheas d’ måleur, londjinnmint fjhèt-st etinde,
Des longous airs di moirt. — Joseph Vrindts, ”Vîx Lîge” (1901), p.188, “Li Brac’neu” (fråze rifondowe). - Li cir anoerixh li brouwire
D' ene grosse nûlêye ; vola k' i ploût !
Li plouve va rimpli les trouflires
Fjhant del Fagne on dandjreus borboû!— Louis Lagauche, "Les belès-eures" (1928), p. 108 (fråze rifondowe).
Ratourneures
[candjî]- få d' brouwire : få a court mantche, sins pougneye, po-z aler soyî ås brouwires.
- pupe di brouwire : sôre di pupe fwaite avou li bwès des raecene di brouwire.
- del låme di brouwire : låme di moxhes ki les tchetoeres sont so on payis d' brouwires.
- aler ramper l' brouhire
Parintaedje
[candjî](minme sourdant etimolodjike)
Mots d’ aplacaedje
[candjî]Sinonimeye
[candjî]- (plaece avou bråmint di ç' plante la): hé (bwès d' bouxhons et d' brouwires)
Rilomêye do mot
[candjî]Li mot dins on tite di live, di gazete, di soce, di marke
- Des croes dins les brouwires live da Edmond Wartique & Edouard Thirionet, ki raconte li vicåreye d' on prijhnî e l' Almagne tins del guere 1914-1918.
- a Brouhire : no d' ene plaece d' Atrivå, so plaece Brouyîre.
Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
