disbeni

Walon (Rifondou)

Etimolodjeye

Do viebe « beni » avou l’ betchete « dis- » di disfijhaedje des viebes, çou ki dene on mot avou l’ cawete di codjowaedje « -i » des viebes.

Prononçaedje

• AFE :
  • diferins prononçaedjes : /dis.bɛ.ˈni/ /dys.bɛ.ˈni/ /dɛs.bɛ.ˈni/ /dœs.bɛ.ˈnœ/
  • prononçaedje zero-cnoxheu : /dis.bɛ.ˈni/
• Ricepeures : dis·be·ni

Viebe

Djin et tins	Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’)	disbeni / disbenixh
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs)	disbenixhoz
Cåzants Ind. pr. (nos, ns)	disbenixhans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle)	disbenixhnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’)	disbenirè / disbenixhrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’)	disbenixheu
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’)	disbenixhe
pårt. erirece (dj’ a, vos av)	disbeni
Ôtes codjowaedjes	come prusti

disbeni (viebe å coplemint)

1. (mot d’ rilidjon)
   • (viye uzance) rissaetchî li benixhmint (des parints ås efants), did la l' eritance.
   • C' est nén co l' tot k' il a toli s' prôpe efant, i l' a disbeni ådzeu do martchî — Robert Dascotte (fråze rifondowe).
   • I lyi djheut ki nosse mariaedje ni contéve nén, poy ki mi, dji n' m' aveu nén cviersé a l' islam; ki s' pa l' disbenixhreut divant d' mori, si ele ni candjive nén d' voye — Lucyin Mahin, Moude a rvinde (fråze rifondowe).
2. (e l’ eglijhe catolike) rinde å civil (on bastimint catolike).
   • Li tchapele di Måssu a dvou esse disbeneye po pleur divni ene moskêye.

Parintaedje

• disbenixhaedje

Sinonimeye

• (rissaetchî li benixhmint a ene djin) : mådi, dåner

Contråve

• beni, ribeni

Ortografeyes

Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

• dèsbèni : O5

E rfondou walon :

• disbeni : R10 ^(lére)

Li mot n’ est nén dins : R13

Ratournaedjes

rissaetchî li benixhmint Loukîz a : mådi

• Francès : maudir ^(fr), répudier ^(fr) (dins ene viye uzance), déshériter ^(fr) (dins ene viye uzance), retirer la bénédiction paternelle

rinde å civil (on bastimint catolike)

• Francès : désacraliser ^(fr)

Pårticipe erirece

disbeni omrin

1. Pårticipe erirece omrin do viebe "disbeni".

Codjowa

	Dobès rfondowes
disbeni		disbenixh

Do viebe «disbeni»

1. indicatif prezintrece, prumire djin do singulî
2. kimandeu prezintrece, deujhinme djin do singulî, fôme camaerådrece