djournêye

Walon (Rifondou)

Etimolodjeye

S’ i gn åreut ene sakî ki sepreut cwè åd fwait di l’ etimolodjeye di « djournêye », el pout stitchî vaici.

Prononçaedje

• AFE :
  • diferins prononçaedjes : Prononçaedje a radjouter
  • prononçaedje zero-cnoxheu : Prononçaedje a radjouter
• Ricepeures : djour·nêye

Sustantif 1

singulî	pluriyal
djournêye	djournêyes

djournêye femrin

1. (cronolodjeye) tins do djoû wice ki l' solea lû.
   • i fwait ouy ene fameuse bele djournêye.
   • Dizo s’ pezant fårdea,
     Nosse pôve pitit gayård triméve tote ene djournêye,
     Leyant djus di s’ front d’ andje, li souweur agoter
     So l’ ovraedje k’ abateut po n’ nén esse barboté
     Des mwaisses ki n’ avént d’ keure di ses djonnès anêyes. — Joseph Vrindts, ”Vîx Lîge” (1901), p.45, “Agnuss” (fråze rifondowe).
2. ovraedje d' èn ovrî durant ene djournêye.
3. paymint k’ on-z a tos les djoû po si ovraedje.
   • i n' a k' si ptite djournêye po viker

Ratourneures

tins del djoû

1. del djournêye : sol tins del djournêye.
   • Del djournêye, vos n' estoz måy ki dvins vos scriyaedjes. — Joseph Mignolet, "Li vôye qui monte" (1933), p.3 (fråze rifondowe).
2. ene djournêye d’ esté
3. ene djournêye di plouve
4. ene foite djournêye : ene målåjheye djournêye

ovraedje

1. èn ovrî a l’ djournêye : èn ovrî ebåtchî po ene djournêye
   • Vos estoz bén inmåbe, madame, fjha l' feme al djournêye tot rsouwant ses bresses tcherdjîs d' savneure et fjhant rtoumer les mantches di s' cazawek. — Joseph Vrindts, « Li pope d'Anvers » (1896), p.49 (fråze rifondowe).
2. ovrer, travayî, aler a l' (ou as) djournêye : ovrer durant ene djournêye
3. fé s’ djournêye : fé s' dag
4. fé des djournêyes di dijh eures
5. fé s’ djournêye : Loukîz a : « end awè s’ sô »

paymint

1. ene foite djournêye : ene hôte cwénzinne
2. si fé des belès djournêyes : wangnî bråmint des cwårs

Parintaedje

• Loukîz a : « djoû »

Sinonimeye

tins del djoû

• clairté
• djoû
• loumire

paymint

• cwénzinne

Ortografeyes

Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

• djournêye : E34
• djoûrnèye : C8
• djoûrnêye : E1, S0
• djoûrnéye : C1, O0, O4

E rfondou walon :

• djournêye : R9 ^(lére), R10 ^(lére), R13

Ratournaedjes

djournêye

• Espagnol : jornada ^(es)
• Francès : journée ^(fr)

Sustantif 2

singulî	pluriyal
djournêye	djournêyes

djournêye femrin

1. djournå (unité di mzeure po les surfaces, ki corespond al sitindêye k' èn ome pout tcherwer sol djournêye avou on tchvå (a pô près 23 åres).

Ortografeyes

Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

• djourné : O3, O4
• djournéye : O5

E rfondou walon :

• djournêye : R10 ^(lére)

Ratournaedjes

djournêye

• Francès : journal ^(fr)