wangnî
Apparence
Viebe
[candjî]Djin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | wangne |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | wangnîz |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | wangnans |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | wangnnut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | wangnrè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | wangnive |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | wangne |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | wangnî |
Ôtes codjowaedjes | come waitî |
wangnî
- (v. sins coplemint) esse li prumî (d' ene bate).
- Li prumî k' aveut catchî tos les chifes d' ene des cwåtes criyive "kine!" et il aveut wangnî. — Maurice Georges (fråze rifondowe).
- (viebe å coplemint) riçure po si ovraedje, pask' on-z a stî l' prumî.
- Il a wangnî l' prumî pris.
- (viebe å coplemint) riçure ene sacwè après s' aveur yeu batou, aveur tchevi por leye.
- Si tu vous t' bate et wangnî ene cocåde, va-z î !— Martin Lejeune, "Œuvres lyriques du poète Martin Lejeune" p. 115, "L'infifélité d' Catrène".
- Li veye, c’ e-st ene wadjeure k’ on åreut rén d’ pus a wangnî. — Arthur Xhignesse, « Bwègnes mèssèdjes » (1905), p.5 (fråze rifondowe).
- Ca tès vîs mots ont s’tu batous so n’ deûre èglome
Avou l’ustèye d’acir qui nos wangna nos dreûts,
Oûy’ minme, qwand on lès d’bite, on ôt co brêre les omes
Qu’ont flahî, sins lâker, po qu’ nos viquans’ ureûs. — Joseph Mignolet, "Les håyes sont rfloreyes", "Mi lingadje?", 1921, p. 117.
- (viebe å coplemint) avni ene sawice.
- Abeye grand-mere, on betch ! Et s' wangnîz vs vosse bedreye. — Martin Lejeune, “ Œuvres lyriques du poète Martin Lejeune” p.144, « Bébé rèy ås andjes » (fråze rifondowe).
- (viebe å coplemint) meriter.
- Li pôve biesse l' aveut bén wangnî, ca dispoy Lidje ele aveut rouflé sins ahote et n' lyi aveut on nén meskeyou les côps d' corijhe — Joseph Mignolet, "Vé l’loumîre" (1922) (fråze rifondowe).
- (v. å coplemint nén direk eployî avou li dvancete « di ») saetchî èn advantaedje.
- Ele esteut maryeye, mi tristesse fourit bén grande ;
Mins k' est çk' on wangne di s' pinde ou di s' neyî ? — Charles Duvivier de Streel, "Li pantalon trawé" (1849) (fråze rifondowe).
- Ele esteut maryeye, mi tristesse fourit bén grande ;
- ((v. å nén dit coplemint)) (wangnî après)
- endaler eviè.
- Hê, les trakeus ! sayîz d' wangnî après li dzeu do tiene : dj' estans onk dissu l' ôte, ciddé padzo !
- si stinde eviè.
- Li grande veye wangne Après la-hôt, après låvå, Avou s' cimint, avou s' beton… — Lucyin Mahin.
- endaler eviè.
Ratourneures
[candjî]Parintaedje
[candjî]Mots d’ aplacaedje
[candjî]Mots vijhéns
[candjî]Ortografeyes
[candjî]E rfondou walon :
Ratournaedjes
[candjî]v.s.c. esse li prumî d' ene bate
Pårticipe erirece
[candjî]singulî | pluriyal | |
---|---|---|
omrin | wangnî | wangnîs |
femrin | wangneye | wangneyes |
- wangnî omrin
- Pårticipe erirece omrin do viebe "wangnî".
- Li pårteye a stî wangneye al dierinne munute.