Aller au contenu

esprinde

Èn årtike di Wiccionaire.

Etimolodjeye

[candjî]

Do viebe « prinde » avou l’ dobe betchete « es- » des viebes çou ki dene on mot avou l’ cawete di codjowaedje « -de » des viebes. Dataedje do mot : 1210 (enspris).

Prononçaedje

[candjî]

Viebe

[candjî]
Djin et tins Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) esprind
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) esprindoz / espurdoz
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) esprindans / espurdans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) espudnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) esprindrè / espudrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) esprindeu / espurdeu
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) esprinde
pårt. erirece (dj’ a, vos av) esprindou / esprins / espris
Ôtes codjowaedjes come prinde

esprinde (viebe å coplemint) (å prono : s’ esprinde)

  1. fé prinde (on feu).
    • Espurdoz l' feu, k' on-z åye bon d' esse vaici. Motî Gilliard (fråze rifondowe).
    • Esprinde si pupe. Motî Gilliard (fråze rifondowe).
    • Adon, l' ome intere e bwès, djusse tcherdjî do live Agrifå, et di s' saetch, avou dvins di cwè esprinde on feu Jacques Warnier, dins Faxhene, p. 34 (fråze rifondowe).
    • Tot près dè pont dè rèw, deûs gamins à gngnos soflèt di leû pus fwèrt et s’ fèt souwer à gotes po-z-èsprinde dès cohètes qui n’ volèt nin blâmer Jean-François Renkin, Baraquîs, 1898.
  2. fé loumer (ene tchandele, ene lampe).
    • Coroz radmint esprinde les tchandeles et souner a messe pol prumî côp Paul-Henri Thomsin, ratournant Alphonse Daudet (fråze rifondowe).
    • Asteure, mi planete fwait on toû tote les munutes; dj’ esprind eyet distinde èm lampe ene feye totes les munutes Lorint Hendschel, ratournant « Li ptit prince » (fråze rarindjeye).
  3. fé vey del loumire pa (ene finiesse).
    • Li nute n' est nén co toumêye; portant dedja, on cmince a-z esprinde les fniesses
  4. (v. sins coplemint) prinde feu.
  5. (viebe å coplemint) fé awè on metou sintimint a (ene djin), ene metowe kidujhance a (ene biesse).
    • Li pawe esprind todi les biesses divant les djins: ele moussèt foû do bwès di tos les costés

Jacques Warnier, dins Faxhene, p. 34 (fråze rifondowe).

Parintaedje

[candjî]

Sipårdaedje do mot

[candjî]

w. do Mitan, w. do Levant

Ratournaedjes

[candjî]
fé prinde (on feu)

Codjowa

[candjî]

esprinde

  1. suddjonctif prezintrece, prumire et troejhinme djins do singulî, do viebe « esprinde »
    • Fåt d' tote foice ki dj' esprinde ci feu la.