kekyî
Apparence
Etimolodjeye
[candjî]S’ i gn åreut ene sakî ki sepreut cwè åd fwait di l’ etimolodjeye di « kekyî », el pout stitchî vaici.
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /kɛkjiː/ /kɛkji/ /kekjiː/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /kɛkjiː/
Viebe
[candjî]Djin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | kekeye |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | kekyîz |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | kekians |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | kekeynut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | kekeyrè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | kekyive |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | kekeye |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | kekyî |
Ôtes codjowaedjes | come tcheryî |
kekyî (viebe å coplemint)
- djonde tot doûçmint l' pea e sacwants tinrûles ponts, tot djåzant d' ene fene sacwè, et dner ene sinsåcion di tressinmint.
- Li grosse rodje peme ki s' a vnou mete al fene copete di nosse pemî, ele si cotoûne po k' li solea kekeye si pea — Lucien Somme (fråze rifondowe).
- Lès grigneûs
Faut lès caki
Po fè r’cheûre leûs toûrmints
— Émile Hesbois.
- djonde les narenes tot cåzant d' ene hinêye, les ouys, tot djåzant d' ene foumire.
- L' ignire a vnou kekyî mes ouys Foû d' on feu k' on leyeut ndaler — Bernard Louis (fråze rifondowe).
- (imådjreçmint) rivni tofer a l' esprit, tot cåzant d' ene idêye anoyeuse.
- Dji n' vos dirè nén l' sacwè ki m' kekeye tofer.
Parintaedje
[candjî]Sinonimeye
[candjî]- (djonde tot doûçmint l' pea, tot djåzant d' ene fene sacwè) : catyî, ricatyî
- (rivni tofer a l' esprit, tot cåzant d' ene idêye anoyeuse) : tchipoter, catibuler, grabouyî, tracasser, aveur e trexhe
Sipårdaedje do mot
[candjî]Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
- kekyî : R13
Ôtès ortografeyes (avou des sourdants nén rkinoxhous) :
- caki :
Sipårdaedje do mot
[candjî]Ratournaedjes
[candjî]djonde tot doûçmint l' pea, tot djåzant d' ene fene sacwè
djonde les narenes, tot cåzant d' ene hinêye
rivni tofer a l' esprit, tot cåzant d' ene idêye anoyeuse
- Francès : tracasser (fr), poursuivre (fr), titiller (fr), préoccuper (fr), turlupiner (fr)
Pårticipe erirece
[candjî]kekyî omrin
- Pårticipe erirece omrin do viebe "kekyî".