tchipoter
Etimolodjeye
[candjî]Bodje « tchipot » avou l’ cawete di codjowaedje « -er » des viebes.
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /t͡ʃi.pɔ.ˈte/ /t͡ʃi.pɔ.ˈtɛ/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /t͡ʃi.pɔ.ˈte/
- Ricepeures : tchi·po·ter
Viebe
[candjî]| Djin et tins | Codjowa |
|---|---|
| Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | tchipote |
| Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | tchipotez |
| Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | tchipotans |
| Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | tchipotnut |
| Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | tchipotrè |
| Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | tchipotéve |
| Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | tchipote |
| pårt. erirece (dj’ a, vos av) | tchipoté |
| Ôtes codjowaedjes | come bouter |
tchipoter (v. sins coplemint)
- fé des ptitès bricoles.
- I tchipote co a s’ moto.
- fouyî, cachî après ene sacwè tot cmelant ls afwaires.
- Gn a ’ne sakî k’ a tchipoté dins mes papîs, dj’ el voe !
- tchicter, balziner.
- Ele tchipote todi po fé ses dvwers.
- Ele tchipotreut lontins po ’ne dimeye çanse. — Motî Haust (fråze rifondowe).
- Ossu, sins tchipoter,
Nos ndaléns, pôves come Djob, ridire å pî d' l' åté,
Les doûs siermints d' amour ki ns avens fwait nawaire. — Joseph Vrindts, « Pâhûles rîmês » (1897), "Trop târd", p.60 (fråze rifondowe). - Mins l’Consèy’ ni tchipota wére
Po lî r’clawer lès lèpes.
Kinohît-is l’Amoûr, cès kwèreûs d’handèles-là?… — Joseph Mignolet, "Li tchant del croes", 1932, p. 81. - C' est plaijhi a vey ! Vos magnîz come cwate ! Vos n' tchipotez nén vos, Obélixmamé !— Paul-Henri Thomsin, ratournant Astérix amon lès Bèljes, 2022, p. 21 (fråze rifondowe).
- tchapoter.
- Waitîz l’ påpåd ki tchipote dins l’ aiwe.
Parintaedje
[candjî]Sinonimeye
[candjî]- (fé des ptitès bricoles) tchicoter
Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Li mot n’ est nén dins : C8
