kernaxhî
Etimolodjeye
[candjî]Bodje « kernaxhe » avou l’ cawete di codjowaedje « -î » des viebes.
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /kyʀ.na.ʃiː/ /kœʀ.na.ʃiː/ /kyʀ.na.ʃe/ /kʀɛ.na.ʃiː/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /kɛʀ.na.ʃiː/
- Ricepeures : ker·na·xhî
Viebe
[candjî]| Djin et tins | Codjowa |
|---|---|
| Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | kernaxhe |
| Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | kernaxhîz |
| Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | kernaxhans |
| Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | kernaxhnut |
| Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | kernaxhrè |
| Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | kernaxhive |
| Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | kernaxhe |
| pårt. erirece (dj’ a, vos av) | kernaxhî |
| Ôtes codjowaedjes | come waitî |
kernaxhî (viebe å coplemint) (å prono : si kernaxhî)
- (mot d’ medcén) fé ene parfonde plaiye a (ene djin, ene biesse).
- (imådjreçmint) (sessouwalité) greter avou ses ongues po fé plaijhi secsuwelmint.
- Mi ôte mwin lyi sint les coxhes, catcheyes pås tchåsses nilon. Les candôzer, elzès fiesti, ripasser pa padrî, sinte si coir, pougnî dins s' tchår; rimonter tote li schene di s' dos, dizo s' tchimijhe, avou mes ongues ki lyi kernaxhèt s' pea — Lucyin Mahin, Eviè Nonne.
- (botanike) côper divins li schoice di (èn åbe).
- On vî tchinne cintnaire, ki les hanteus ont kernaxhî avou leus cours et leus fritches — Båze di dnêyes di l’ Årdene nonnrece (fråze rifondowe).
