kernaxhe
Apparence
Etimolodjeye
[candjî]Bodje « kern- » (« crin »), avou l’ cawete « -axhe » mot cité dins l’ FEW 2 1340b
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /kɛʀ.naʃ/ /kyʀ.naʃ/ /kœʀ.naʃ/ /kaʀ.naʃ/ /kʀɛ.naʃ/ /kɛʀ.laʃ/ Prononçaedje a radjouter (betchfessî xh, halcrosse rîlêye)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /kɛʀ.naç/ (waire u nén prononcî insi å 20inme sieke)
- Ricepeures : ker·naxhe
Sustantif
[candjî]singulî | pluriyal |
---|---|
kernaxhe | kernaxhes |
kernaxhe femrin
- (mot d’ medcén) parfonde coixheure dins l' pea, dins li schoice d' èn åbe, fwaite pa åk ki côpe.
- I s’ a fwait ene fameuse --- a s’ bodene — Motî d’ Cînè (fråze rifondowe).
- Ene kernaxhe, c' est ene plaiye ki va disk' å cur, mins moens fond k' ene schiråde; i gn a k' fé d' el rakeude, mins ça pout lèyu ene marke — Båze di dnêyes di l’ Årdene nonnrece (fråze rifondowe).
- Ene kernaxhe, c' est cwand on s' côpe parfondmint avou on coutea, on razoe, ou e passant des fis d' ronxhes — Båze di dnêyes di l’ Årdene nonnrece (fråze rifondowe).
- Mi såpe a ridé sol coxhe, et dj' a-st atrapé ene bele kernaxhe å schinon del djambe — Motî d’ Bouyon (fråze rifondowe).
- Dit-st i lu: dji t' dinrè ene botaye di rodje ôle ki rwerit totes les kernaxhes — Gaston Lucy (fråze rifondowe).
- Il est moirt, l' efant;
On-z a tapé on drap
Dissu l' kernaxhe;
Et la, dins m' tiesse,
C' est tot ki s' ecomaxhe — Lucien Somme (fråze rifondowe). - Ene mwaijhe parole est ossu laide k' on côp d' coutea; vos ploz fote on côp d' coutea a on soçon, pu lyi dire traze côps pardon, li kernaxhe dimorrè todi — Pierre Otjacques.
- plaece di cisse coixheure la cwand ele s' a rfwait.
- Il end aveut todi wårdé ene kernaxhe al figueure — Båze di dnêyes di l’ Årdene nonnrece (fråze rifondowe).
- Li laide et grande costeure – ene sacwè d’ drole et di sbarant – a divnou ene kernaxhe ki royléve mi bresse. Et cmincî a m’ fé assoti — JMost (fråze rifondowe).
- (botanike) plaece k' èn åbe a stî côpé u ripé.
- Les burtons des åbes abatous laiynut des ridaxhes di seuve sipritchî foû d' leus kernaxhe.
Parintaedje
[candjî]Sinonimeye
[candjî]Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Ratournaedjes
[candjî]parfonde coixheure dins l' pea
Codjowas
[candjî]kernaxhe
- indicatif prezintrece, prumire et troejhinme djins do singulî, do viebe « kernaxhî ».
- suddjonctif prezintrece, prumire et troejhinme djins do singulî, do viebe « kernaxhî ».
- kimandeu prezintrece, deujhinme djin do singulî, fôme camaerådrece, do viebe « kernaxhî ».
Categoreyes :
- Mots do walon
- Walon
- Sustantifs do walon avou l' cawete -axhe
- Mots avou l' betchfessî xh (halcrosse rîlêye)
- Mots ki l' prononçaedje zero-cnoxheu n' esteut waire u nén eployî å 20inme sieke
- Mots do walon di deus pîs
- Sustantifs do walon
- Motlî do walon po les docteurs
- Motlî do walon pol botanike
- Codjowas do walon
- Codjowas do cåzant d' l' Indicatif Prezintrece do walon
- Codjowas do rwaitant d' l' Indicatif Prezintrece do walon
- Codjowas do cåzant do Suddjonctif Prezintrece do walon
- Codjowas do rwaitant do Suddjonctif Prezintrece do walon
- Codjowas d' l' atôtchî do Cmandeu do walon