Aller au contenu

kernaxhe

Èn årtike di Wiccionaire.

Etimolodjeye

[candjî]

Bodje « kern- » ‎(« crin »), avou l’ cawete « -axhe » mot cité dins l’ FEW 2 1340b

Prononçaedje

[candjî]

Sustantif

[candjî]
singulî pluriyal
kernaxhe kernaxhes

kernaxhe femrin

  1. (mot d’ medcén) parfonde coixheure dins l' pea, dins li schoice d' èn åbe, fwaite pa åk ki côpe.
    • I s’ a fwait ene fameuse --- a s’ bodene Motî d’ Cînè (fråze rifondowe).
    • Ene kernaxhe, c' est ene plaiye ki va disk' å cur, mins moens fond k' ene schiråde; i gn a k' fé d' el rakeude, mins ça pout lèyu ene marke Båze di dnêyes di l’ Årdene nonnrece (fråze rifondowe).
    • Ene kernaxhe, c' est cwand on s' côpe parfondmint avou on coutea, on razoe, ou e passant des fis d' ronxhes Båze di dnêyes di l’ Årdene nonnrece (fråze rifondowe).
    • Mi såpe a ridé sol coxhe, et dj' a-st atrapé ene bele kernaxhe å schinon del djambe Motî d’ Bouyon (fråze rifondowe).
    • Dit-st i lu: dji t' dinrè ene botaye di rodje ôle ki rwerit totes les kernaxhes Gaston Lucy (fråze rifondowe).
    • Il est moirt, l' efant;
      On-z a tapé on drap
      Dissu l' kernaxhe;
      Et la, dins m' tiesse,
      C' est tot ki s' ecomaxhe Lucien Somme (fråze rifondowe).
    • Ene mwaijhe parole est ossu laide k' on côp d' coutea; vos ploz fote on côp d' coutea a on soçon, pu lyi dire traze côps pardon, li kernaxhe dimorrè todi Pierre Otjacques.
  2. plaece di cisse coixheure la cwand ele s' a rfwait.
    • Il end aveut todi wårdé ene kernaxhe al figueure Båze di dnêyes di l’ Årdene nonnrece (fråze rifondowe).
    • Li laide et grande costeure – ene sacwè d’ drole et di sbarant – a divnou ene kernaxhe ki royléve mi bresse. Et cmincî a m’ fé assoti — JMost (fråze rifondowe).
  3. (botanike) plaece k' èn åbe a stî côpé u ripé.
    • Les burtons des åbes abatous laiynut des ridaxhes di seuve sipritchî foû d' leus kernaxhe.

Parintaedje

[candjî]

Sinonimeye

[candjî]

Ortografeyes

[candjî]
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Li mot n’ est nén dins : C62, R13

Ratournaedjes

[candjî]
parfonde coixheure dins l' pea
plaece d' ene parfonde coixheure cwand ele s' a rfwait
blesseure a èn åbe

Codjowas

[candjî]

kernaxhe

  1. indicatif prezintrece, prumire et troejhinme djins do singulî, do viebe « kernaxhî ».
  2. suddjonctif prezintrece, prumire et troejhinme djins do singulî, do viebe « kernaxhî ».
  3. kimandeu prezintrece, deujhinme djin do singulî, fôme camaerådrece, do viebe « kernaxhî ».