rinovler

Walon (Rifondou)

**Alofômes di r(i)-**
avou ene sipotchåve voyale	avou ene divanceye voyale	sipotcheye cogne
rinovler	ernovler	rnovler

Etimolodjeye

Bodje « novea » (avou rissourdaedje etimolodjike ea => -l-) avou l’ betchete « ri- » des viebes ey avou l’ cawete di codjowaedje « -er » des viebes; çou ki dene on mot avou l’ dobe cawete « -ler » des viebes.

Prononçaedje

AFE :
- diferins prononçaedjes : /ʀi.nɔ.ˈvle/ /ʀy.nɔ.ˈvle/ /ʀɛ.nɔ.ˈvle/ /ʀœ.nɔ.ˈvle/ /ʀi.nɔ.ˈvlɛ/ /ʀi.nu.ˈvlɛ/ /ʀy.nu.ˈvle/ (oyon O.OU)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /ʀi.nɔ.ˈvle/
Ricepeures : ri·no·vler

Viebe

Djin et tins	Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’)	r(i)novele
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs)	r(i)novlez
Cåzants Ind. pr. (nos, ns)	r(i)novlans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle)	r(i)novelnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’)	r(i)novelrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’)	r(i)novléve
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’)	r(i)novele
pårt. erirece (dj’ a, vos av)	r(i)novlé
Ôtes codjowaedjes	come shofler

rinovler (å prono : s’ ernovler)

(viebe å coplemint) mete ene sacwè d' novea el plaece d' on vî.
- Rinovlez l' air vaici; on stofe.
- On rnovele li consey d' administråcion cist anêye ci.
- -« Loukîz ! », fwait l’ ôte. So ene pougnêye d’ yebe
  Ki l’ waerglaece aveut tot stoelé,
  I mete ses ptitès rôzès lepes :
  Å bouket d’ clawson, c’ est rnovlé ! — Martin Lejeune, "L’iviêr èt l’amour" (fråze rifondowe).
(viebe å coplemint) (mot d’ medcén) mete on novea pansmint.
- Sognî des plåyes et rnovler des compresses — Martin Lejeune, "Œuvres lyriques du poète Martin Lejeune" p. 111, "Ås vîs djônês" (fråze rifondowe).
(viebe å coplemint) dire co on côp.
- I mel rinovléve co ir — Motî d’ Vervî (fråze rifondowe).
- Pont d' avance di rnovler vos vîs messaedjes; djel sai bén.
- I s’ acoista d’ leu crås et d’ leu maigue, po lzî co rnovler totes sôres di complimints so Tchiripete — Robert Boxus, Gôliat’, p. 31 (fråze rifondowe).
- Quand v’s-ètindroz mèskëne, lès mots quë dj’ vos r’novèle — Maujeni, Noer Boton l° 505, p. 9..
- Et, cwand c’ est ki l’ vî tchinne fourit ståré so l’ tere,
  Les ovrîs hapît ene moxhe et, firs di leu-z ovraedje,
  Rinovlît, inte di zels, çou k’ end avént veyou. — Henri Simon, "Li rvindje di l' åbe" (fråze rifondowe).
- Dji vs rinovele li dmande ki dj’ a torade fwait å måheulé comissionaire. — Louis Lagauche, Cåse d'on comichonaire, 1904, p.47 (fråze rifondowe).
- Visrnovler l' tchinne di poennes
  K' on té dizôre foirdja
  Ci sereut fé rpielter
  Meye låmes a mes påpires. — Jean Dessard, D'ine cohe so l'aute, 1939, p.62-63, Djônèsse è doû (1933) (fråze rifondowe).
(viebe å coplemint) raconter (des viyès sacwès).
- I passe si tins a rnovler l' tins passé — Motî d’ Vervî (fråze rifondowe et rarindjeye).
- I m' rinovele la ene sacwè d' bén vî — Motî d’ Vervî (fråze rifondowe).
- Si dj' rescontere avå l' djeu
  Ene viye kinoxhance ou deus,
  Fire do rnovler ses vint ans,
  On s' rapinse ses ptits galants... — Jean Dessard, D'ine cohe so l'aute, 1939, p.93, Lès bèlès-eûres (1936) (fråze rifondowe).
rashonner ene biyografeye.
- Ci n' est nén åjhey do rinovler l' veye d' èn ome k' a bouté 40 ans pol teyåte e walon — Båze di dnêyes di l’ Årdene nonnrece (fråze rifondowe).
(viebe å coplemint) raconter totavå.
- C' est ene barbotresse: ele rinovele tot çou k' on lyi dit — Motî d’ Vervî (fråze rifondowe).
- Dji n' a nén dandjî d' vos, bel ome,
  Po rnovler vosse compôrtumint
  Et si n' mi freut on nén po ene some
  Wårder ene parole divins les dints. — Jean Dessard, D'ine cohe so l'aute, 1939, p.145, Di stoc èt d’ tèye ! Sinne dialoguêye anti-alcoolique (1927) (fråze rifondowe).
(viebe å prono) : Loukîz a : « si rinovler ».