rintrer
Walon (Rifondou)[candjî]
Etimolodjeye[candjî]
Do viebe « intrer » avou l’ betchete « ri- » des viebes.
Prononçaedje[candjî]
- AFE :
- diferins prononçaedjes : /ʀɛ̃.tʀe/ /ʀɛ̃.tʀɛ/ (minme prononçaedje cåzu pattavå)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /ʀɛ̃.ˈtʀe/
- Ricepeures : rin·trer
Viebe[candjî]
| Djin et tins | Codjowa |
|---|---|
| Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | rintere |
| Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | rintrez |
| Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | rintrans |
| Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | rinternut |
| Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | rinterrè |
| Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | rintréve |
| Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | rintere |
| pårt. erirece (dj’ a, vos av) | rintré |
| Ôtes codjowaedjes | come mostrer |
rintrer
- (v. sins coplemint) intrer (betchete ri- nén radjoutante).
- Et l' bute do djeu d' saetchaedje al coide, c' esteut ki l' pus vî des nén maryîs, k' esteut d' on costé, arive di l' ôte des costés del roye k' on-z aveut traecî, po rintrer dins l' cofrereye des omes maryîs (Pierrot Dufaux).
- Nos dvréns rintrer dzo tere et nos muchî avou nos mwins so nos orayes — Robert Arcq (fråze rifondowe).
- Rintrez vosse no d' elodjaedje.
- L' avirete s' a metou a hoûler po les fé rintrer — Chantal Denis (fråze rifondowe).
- (v. sins coplemint) rivni a l' ovraedje après on condjî.
- On rintere a scole dimwin.
- (v. sins coplemint) eraler s' måjhone, eraler d' eyou çk' on vént.
- Alez ! Nos fåt rintrer, asteure.
- Cwand nos alans rintrer, ns årans do tchcolåt et on mirou.
- L' åmatén, après l' basse messe, cwand i rintra po ddjuner, Fonsene tchantéve e s' coujhene — Jean-Pierre Dumont (fråze rifondowe).}}
- Rintrer å camp sins ses prijhnîs ? po s' fé fuziyî ? — Les crwès dins les bruwères (fråze rifondowe).
- Si mere ossu tapa ene atote :
— Ê, djupsyin ! Di wice vinoz vs, djans ?
Vos savoz bén k' dji fruzixhe tote cwand vos rintrez si tård des tchamps!
— Louis Lagauche, "Li ptit hierdî" (1926), p. 46 (fråze rifondowe). - -Nos avans tapé al valêye tos les camps k' on nos a dné. Nos polans rintrer
— Paul-Henri Thomsin, ratournant Astérix amon lès Bèljes, 2022, p. 27 (fråze rifondowe).
- (viebe å coplemint) ramoenner ådvins.
- Dji va rintrer l' bwès, di peu k' i n' plovaxhe dissu — Motî d’ Bastogne (fråze rifondowe).
Parintaedje[candjî]
Ortografeyes[candjî]
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
