rivindjî
Apparence
avou ene sipotchåve voyale | avou ene divanceye voyale | sipotcheye cogne |
rivindjî | ervindjî | rvindjî |
Etimolodjeye
[candjî]Bodje vî francès « revengier » (minme sinse)
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /ʀɪ.vɛ̃ː.ˈd͡ʒiː/ /ʀy.vɛ̃ː.ˈd͡ʒiː/ /ʀy.vɛ̃ː.ˈd͡ʒi/ /ʀi.vɛ̃ː.ˈd͡ʒiː/ /ɛʀ.vɛ̃ː.ˈd͡ʒiː/
- (pa rfrancijhaedje) /ʁi.vɛ̃.ˈd͡ʒi/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /ʀi.vɛ̃ː.ˈd͡ʒiː/
- Ricepeures : ri·vin·djî
Viebe
[candjî]Djin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | rivindje |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | rivindjîz |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | rivindjans |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | rivindjnut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | rivindjrè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | rivindjive |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | rivindje |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | rivindjî |
Ôtes codjowaedjes | come waitî |
- (viebe å coplemint) responde, ritourner èn afront ou ene atake k' ene sakî a rçût; disfinde ene sakî k' est atakêye.
- Neni, vî måye ! C' est l' devouwmint s' programe !
Et si vs tuzîz on pô pus lon k' vosse nez,
Vos rvindjrîz l' feme— Martin Lejeune, "Œuvres lyriques du poète Martin Lejeune" p. 111, "Ås vîs djônês" (fråze rifondowe). - I n' a pont d' popa po l' rivindjî, don, lu — Joseph Calozet (fråze rifondowe).
- Elle end a divnou araedjeye, et elle a djuré di rvindjî si-n efant.
- Neni, vî måye ! C' est l' devouwmint s' programe !
- (si ~) (viebe å prono) responde, ritourner èn afront ou ene atake k' on a rçût lu-minme; si disfinde d' ene atake.
- dji m’ a rvindjî a côps d’ pî — Motî d’ Cînè (fråze rifondowe).
- dji boleus do n’ mi sawè rvindjî — Motî d’ Cînè (fråze rifondowe).
- Et, cwand c' est k' e l' ivier, do tins des longuès shijhes,
Li scrinî, tot halcrosse, contéve ci råvion la,
I n' mankéve måy do dire ås djonneas k' el schoûtént :
«Et vola, mes efants, come li tchinne s' a rvindjî !»
— Henri Simon, "Li rvindje di l' åbe (fråze rifondowe). - Lu k’ est si pô d’ tchoi, k’ est si flåwe,
Ki n’ a d’ tot rén po s’ rivindjî,
Bate des aiyes sins s’ discoraedjî — Joseph Vrindts, ”Vîx Lîge” (1901), p.193-194, “In’ Eximpe à sûre” (fråze rifondowe). - Mins tot si rpåye. Mi prumî côp di spale
Et tos les ôtes ki dj' dene di bon cour,
Sont bén må rçûs ; ca po fé tere ewale
Li rowe si rvindje adon m' rihene a s' tour
— Louis Lagauche, "L' inmant", Li tchanson del Mouze, (1947), p. 108 (fråze rifondowe). - Si ele l' a-st ataké avou li spoûle del pitite cuzene k' i hantéve avou, c' est po s' rivindjî et po mete ene ahote a ses råtchåds; ses råtchåds, k' i lyi dbite a non-syince — Lucyin Mahin, Vera.
Parintaedje
[candjî]Sinonimeye
[candjî]raveur ene sakî : si rvindjî d' ene sakî ; « dji t’ rårè » « dji m' rivindjrè d' ti »
Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Ratournaedjes
[candjî]responde, ritourner èn afront ou ene atake k' ene sakî a rçût; disfinde ene sakî k' est atakêye