spite

spites di feu

Walon (Rifondou)

Alofômes di s(i)- / (e)s-

Cogne prumrece (dirî voyale)	Dispotchaedje (dirî cossoune)	Divanceye voyale (dirî cossoune)
spite	sipite	espite

Etimolodjeye

Svierba do viebe «spiter»

Prononçaedje

• AFE :
  • diferins prononçaedjes : /spit/ /spœt/ (minme prononçaedje cåzu pattavå)
  • prononçaedje zero-cnoxheu : /spit/
• Ricepeures : nén rcepåve

Sustantif

singulî	pluriyal
spite	spites

spite femrin

1. broû, aiwe, gletaedje, k' a spité et manni ene sacwè (mousmint, meur, evnd).
   • Èm marone esteut plinne d' espites. — Motî d’ Nivele (fråze rifondowe).
   • Ene espite di tchåsse, di berdouye.
   • Dj' a ene sipite di coleur so m' djakete.

Cisse pådje u ci hagnon ci est co a scrire, u a mete d’ adrame. Si vos avoz des cnoxhances so l’ sudjet, vos l’ ploz fé vos-minme.

2. (imådjreçmint) mannixhaedje pa ene laide kidujhance. Il a cotinouwé s' voye droet dvant lu, et leyî les ôtes eberdouyîs pa ses spites et ses broûs (J. Schoovaerts).

3. pitit boket d' bwès u d' fier ki spite d' on feu, d' on posse a sôder, d' on bouxhaedje di tchambes. Il a atrapé ene espite di feu dins si iy.

1. • Mins, fwait a fwait ki tot s' edoime et ki m' pinsêye
     S' enonde diviè l' sovnance avou l' samrou des flots ;
     La k' les stoeles si murèt come des spites di falo !
     I m' shonne k' a l' toele di l' aiwe ene douce vwès sussene
     Èn air ki m' avize rire ou kék' longou soglot…— Louis Lagauche, "L' inmant", Li tchanson del Mouze, (1947), p. 100 (fråze rifondowe).

4. sipitant (sûtisté, raddisté po tuzer). C' est ene comere ki n' a pont d' espite.

5. raddisté po cori evoye. C' est do spite e bijhe, ci ome la. — Motî d’ Nivele (fråze rifondowe).

Ratourneures

1. ça et les spites ça et l' restant.
2. sipite a l' ouy pitit boket d' bwès, di poûssire, ki vs espaitche di drovi l' ouy. rl a: barbôjhe, bouxhe. F. éclat, esquille.
3. il a ene sipite il est sô, et i n' sait pus drovi ls ouys, come ene sakî k' åreut ene barbåjhe a l' ouy. F. éméché.
4. sipite di fonte, d'acî (mot d' ovrî d' foidje) sipites ki rexhèt foû.
5. sipite di bwès pitit boket d' bwès ki si stitche dins l' pea. rl a: schete, xherbea. F. écharde.
6. sipite d' åme (imådjreçmint) sicrijhaedje ki mostere l' parfond d' l' åme d' on scrijheu.
7. fé des spites fé on foirt bon rzultat (spôrts)
   • Il a stî å toû d' France, mins on n’ pout nén dire k’ il î a fwait des spites. — Jean Goffart (fråze rifondowe).
8. greve d' espite greve wice k' on est la, a l' ovraedje, mins k' on boute londjinnmint. F. grève du zèle.

Sinonimeye

• (spitaedje di mannesté): spitåde, spitron, spiteure
• (pitit boket d' broûlant fier): blawete, spitron, flamaxhe

Ortografeyes

Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

• spite / èspite : O4
• spite : E1, E34, E170, G206, O0

E rfondou walon :

• spite : R13
• spite / sipite u espite : R10 ^(lére)

Ratournaedjes

sinse do mot k' est ratourné

• Francès : éclaboussure ^(fr), souillure ^(fr)

• F. éclaboussure, bavure.
• F. étincelle.
• F. vivacité, entrain, zèle, dynamisme.

Codjowas

spite

1. indicatif prezintrece, prumire et troejhinme djins do singulî, do viebe « spiter ».
2. suddjonctif prezintrece, prumire et troejhinme djins do singulî, do viebe « spiter ».
3. kimandeu prezintrece, deujhinme djin do singulî, fôme camaerådrece, do viebe « spiter ».